Sympathiek is het initiatief zeker, want inderdaad: waarom niet gezamenlijk een boek schrijven over de kracht van samenwerken? Elke auteur schreef vier columns en verwerkte feedback van de anderen voor definitieve publicatie. Op de knalgroene kaft van het boek staat dan ook niet een enkele naam van auteur of initiatiefnemer genoemd; ‘Samen resultaat verbeteren’ is geschreven door ‘Inspiring People’. Wie deze mensen zijn, blijft echter gissen. Op de achterflap wordt in het algemeen verwezen naar bedrijven als ABN-AMRO, Ahold, Delta Lloyd en Vodafone. Echter: bij elke column wordt de naam van de schrijver wel, maar het bedrijf of de functie niet vermeld. Deze context is niet onbelangrijk, wil je de tips die de schrijvers geeft kunnen begrijpen. Tips uit monde van een manager hebben namelijk een andere achtergrond dan wanneer een medewerker zelf ervaringen deelt. Dergelijke achtergrondinformatie helpt om het uiteengezette idee te vertalen naar eventuele implementatie in de eigen werkpraktijk. Bovendien ben je als lezer toch ook benieuwd naar de autoriteit van de auteurs. En hoe zijn deze schrijvers eigenlijk geselecteerd? Een tweede onhandigheid van de gekozen aanpak, is dat de columns niet op volgorde van bijvoorbeeld auteursnaam of thematisch zijn geordend, maar – ogenschijnlijk – willekeurig geplaatst zijn. De thema’s variëren van talentontwikkeling en spiritueel leiderschap tot performance management. Zo krijgt de lezer tips over samen beleid en doelen bepalen, met het team levensverhalen schrijven, gestructureerd brainstormen, effectiever vergaderen, effectief communiceren, in verantwoordelijkheden in plaats van taken denken, thuiswerken, transactionele analyse, social media, duurzaam ondernemen, delegeren, visualiseren…; alles wat kan spelen in organisaties komt in een eigenaardige mix voorbij. Zo’n rijkdom aan onderwerpen kan heel inspirerend werken, ware het niet dat de geboden inhoud onvoldoende is. Stellingen worden geponeerd, maar niet onderbouwd. Instrumenten worden benoemd maar niet toegelicht, tips gaan over wat te doen, maar uitleg over hoe het uit te voeren ontbreekt. Met het effect dat de korte teksten vooral een verzameling vanzelfsprekendheden, open deuren, algemeenheden en oneliners lijken te zijn. De tip ‘stimuleer talent’ of de stelling ‘mensen maken het verschil’ zijn bijvoorbeeld aardige dooddoeners als niet wordt uitgelegd hoe dat in zijn werk kan gaan. De samenhang tussen de columns wordt bovendien niet duidelijk gemaakt en ook de relatie met het onderwerp van het boek – samen resultaat verbeteren – wordt zelden expliciet gemaakt. Columns staan te veel op zichzelf en worden niet gekoppeld aan een probleemstelling, dilemma of specifieke situatie. Refereren aan bestaande theorie zou de auteurs overigens ook niet hebben misstaan. Want wie denkt bij weekstarts en stand ups niet aan het nu zo populaire lean- en visueel management en wie heeft bij columns over verandering geen associatie met de geboden van het transitiemanagement of de organisatiepsychologie? De suggestie die het gebrek aan verwijzingen wekt – namelijk dat de auteurs zelf het creatieve brein achter de geboden concepten en instrumenten zijn – is weinig geloofwaardig. Helaas worden deze gebreken in structuur en kwaliteit niet gecompenseerd door de scherpe pennen van de columnisten. Van de speelsheid, verrassende wendingen en nieuwe perspectieven op het alledaagse die een column normaliter kenmerken, is in dit boek weinig terug te vinden. Makkelijk leesbaar en eenvoudig te begrijpen is het boek in ieder geval wel. En de plaatjes in ‘Samen resultaat verbeteren’ zijn heel herkenbaar (want sieren al menig powerpointpresentatie ). Dit gecombineerd met de losse opzet, maakt het boek voor de minder strenge lezer prima geschikt om ‘te snacken’; af en toe een pagina tot zich nemen. Wellicht zit er een onderwerp tussen dat inspireert voor verder (literatuur)onderzoek. Toch roept het boek ook dan vragen over de structuur op. Want al ‘snackend’ aan het eind van het boek gekomen, bevatten de laatste pagina’s ineens informatie over de ‘methodiek samen resultaat verbeteren’. Een methodiek bestaand uit vijf opeenvolgende stappen: samen vertrouwen, samen plannen, samen doen, samen checken, samen bijsturen. De methodiek wordt echter niet toegelicht, maar blijkt enkel een manier om de columns te kunnen rangschikken. Van weinig toegevoegde waarde, wanneer de columns al gelezen zijn, of de lezer al afgehaakt is. Waarom heeft de samensteller zelf de columns eigenlijk niet zelf al zo gerangschikt? Nog een tweede verrassing aan het eind van de bundel is de gebruiksinstructie op de achterflap: ‘Lees dit boek samen met je team, lees elk kwartaal twintig columns, kies het meest inspirerende concept’. Het kiezen van een concept, daar krijgt de lezer ook handreikingen voor: ‘Elk teamlid kiest 1 column, elk teamlid verklaart keuze, kies democratisch 1 concept’. ‘Samen resultaat verbeteren’ bestaat uit 4x20 columns: dat betekent dus een jaar lang lezen voor zo’n team, voordat de teamleden één enkel concept kunnen gaan gebruiken. Ook hier geldt weer: leuk bedoeld, maar te weinig doordacht om echt inspiratie te bieden.
Over Wanda Zoet
Wanda Zoet is senior adviseur bedrijfsvoering.
