Leren en Communiceren in de Keten van Acute Zorg

Het uitgangspunt van 'Leren en communiceren in de keten van de acute zorg' zijn twee verhalen van patiënten die zich afspelen in de ambulance via de spoedeisende hulp tot bij de intensive care en weer naar huis. Beter leren communiceren door effectief te leren 'luisteren' naar de signalen van de patiënt. Ofwel het leren 'lezen' van de patiënt. Dit vullen Joke Mintjes-de Groot en Theo van Achterberg aan met de vergaarde achtergrondkennis uit wetenschappelijke en vakliteratuur. Uit de lijst van geraadpleegde literatuur blijkt dat zij niet over een nacht ijs zijn gegaan. Sterker nog; de literatuurlijst bevat bijna 10 procent van het totaal aantal pagina's. Trauma richt vaak de aandacht op alle levensreddende technische handelingen en brengt tevens veel commotie met zich mee. Toch is het lezen van een patiënt zeer belangrijk, omdat de noodzakelijk informatie vaak alleen via de patiënt te verkrijgen is. Omdat de conditie van een traumapatiënt dit vaak niet toelaat, kan een patiënt die in verwarde toestand verkeert zijn gevoelens niet goed verwoorden. Hierdoor kunnen hulpverleners zaken missen. Dit terwijl deze eerste uitgezonden signalen belangrijk kunnen zijn in het verdere verloop van het zorgtraject van de patiënt. Ook blijkt het van belang dat zorgverleners goed moeten luisteren naar de familie van een patiënt. Zodra alle individuele hulpverleners zo ver zijn dat zij de patiënt kunnen 'lezen', is er nog het probleem van het zogenaamde 'overdragen' van een patiënt. Hierbij is het van essentieel belang dat zijn signalen door middel van een gemeenschappelijke taal kort en eenduidig tussen zorgverleners gecommuniceerd wordt. Ook hier zijn de auteurs er in geslaagd om ondanks het beperkt aantal pagina's waaruit dit boekje bestaat een duidelijke uitleg te geven. De taal waarin de zorgverleners onderling communiceren, heet ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health). Hiermee worden verschillende gegevens over het menselijk functioneren en functioneringsproblemen vastgelegd. ICF is tevens de standaardtaal met bijbehorende coderingen die als basis dient voor de gegevensverwerking in een elektronisch patiëntendossier. Na een beknopte maar doeltreffende uitleg beschrijven Mintjes en Van Achterberg vervolgens twee ervaringen van traumapatiënten. Het bijzondere hierbij is dat zij eerst een opsomming geven van zeven veel voorkomende observaties, namelijk pijn, angst, verwardheid, familiesteun, mobiliteit, vermoeidheid en depressie. Iedere observatie geven zij een afzonderlijke kleur. Door desbetreffende observatie in het verhaal de bijpassende kleur te geven kunt u als lezer een misschien voor u niet-herkenbaar signaal van de patiënt toch herkennen. Deze gehanteerde kleurenmethodiek is zeer bijzonder te noemen. Aangezien de legenda aan het begin van de twee verhalen staat afgebeeld, heeft het als enige nadeel dat je soms een aantal keren terug moet bladeren. Na deze voor velen herkenbare praktijkvoorbeelden worden de zeven observaties uitgediept. Dit gebeurt door te vragen wat het is, hoe het vast te stellen is en vooral wat er aan te doen is. Hierbij is het van belang dat u als zorgverlener werkzaam bent in de keten van acute zorg en bekend bent met een fiks aantal afkortingen en codes. Om vervolgens beter te kunnen gaan 'Leren en communiceren in de keten van de acute zorg'. De auteurs leveren een klein en handzaam boekje af, geschreven vanuit het perspectief van de traumapatiënt. 'Leren en communiceren in de keten van de acute zorg' kan uitstekend als basis dienen voor iedereen die enigszins betrokken is als zorgverlener in de acute zorg. Het is uitermate geschikt om als lesstof te gebruiken. Maar uiteraard moet je vooral veel ervaring opdoen door middel van scholing en de dagelijkse praktijk. Want het moge duidelijk zijn. Daar zijn tweeëndertig pagina's 'Leren communiceren in de keten van de acute zorg' toch echt te weinig voor.