Managen van onzekerheden

 Anno 2011 is het onderwerp misschien wel actueler dan ooit. Jeroen Versteegen en Rudolf Rijkens zijn er in geslaagd om het omgaan met onzekerheid binnen projecten doeltreffend te beschrijven. Op een aanstekelijke manier, die uitnodigt om er in de praktijk mee aan de slag te gaan. Het boek 'Managen van onzekerheden' begint met een Ten Geleide door Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling van de TU Delft. Hij zet direct de toon van het boek treffend neer. We leven in een maatschappij waarin onzekerheden al snel als risico's worden beschouwd en die moeten volgens de gangbare bestuurlijke en publieke opinie worden teruggedrongen en beheerst. Terwijl onzekerheden enerzijds onvermijdelijk zijn en anderzijds vaak ook een positieve kant hebben: de kans. Dit zijn de twee rode lijnen in dit dunne boek met ruim tachtig pagina's. Het is hiermee een verademing tussen de vele (te) dikke werken die er de laatste jaren zijn verschenen op het gebied van risicobeheersing. De Proloog en Epiloog beschrijven het begin van een bouwproject in een gemeente, waarbij respectievelijk niet en wel expliciet wordt omgegaan met de onzekerheden in het project. En dit vanuit drie verschillende werkelijkheden van een bestuurder, projectmanager en risicospecialist. In de Proloog heerst het onbegrip tussen deze drie personen, met over en weer verwijten. Terwijl ze elk vanuit hun eigen rollen, taken en verantwoordelijkheden natuurlijk wel het beste met het project voor hebben. In de Epiloog laten de drie functionarissen zien dat je door het expliciet maken van de onvermijdelijke onzekerheden in het project wederzijds begrip voor elkaar krijgt en daarmee samen een succesvoller project kunt realiseren. Dit vergt echter wel een fundamenteel andere manier van omgaan met onzekerheid en de daaruit af te leiden risico's en kansen. Hoe je dat in de praktijk kunt realiseren, beschrijven de auteurs beknopt in de tussenliggende hoofdstukken over het begrip onzekerheid, praktijkontwikkelingen en achterliggende oorzaken, evenals een andere aanpak van werken met onzekerheid. Als dessert presenteren ze tien bewezen tools, die anders omgaan met onzekerheid in belangrijke mate kunnen ondersteunen. Hoewel de focus ligt op de bouw- en infrastructuur sector is het boek naar mijn overtuiging ook zeer geschikt voor elk ander type project, groot of klein. De inhoud van het boek is nog uiterst actueel, hoewel het boek al vier jaar geleden is verschenen. Slechts één kanttekening: het aspect organisatiecultuur. Hoewel genoemd als doorslaggevende factor voor echt effectief omgaan met onzekerheden is dit aspect summier uitgewerkt. Anderzijds, dit besef en hoe die passende organisatiecultuur te realiseren is eigenlijk pas de laatste jaren echt actueel geworden. Het boek 'Managen van onzekerheden' verdient dus veel meer aandacht dan het de laatste jaren heeft gehad. De diverse crises van de afgelopen jaren laten zien dat we in onze hoogtechnologische, complexe en mondiaal vervlochten samenleving erg veel moeite hebben om de realiteit, met alle onzekerheden die daar bij horen, onder ogen te zien. Dit uit zich steeds weer in projecten, groot of klein, waarvan de resultaten niet aan de vaak te hoog gespannen verwachtingen voldoen. Daarom zou iedereen die, in wat voor rol dan ook, direct of indirect bij projecten betrokken is een paar uurtjes voor dit boek moeten uittrekken. Al is het maar om tot het inzicht te komen dat onzekerheid binnen projecten een zekerheid is. En dat daar prima mee valt te leven.