Wat is zelfsturend leren, in uw optiek?
Ja, dat is bijna niet te definiëren. Om dat uit te leggen, moet ik eigenlijk een stapje daarvoor zetten. Wij zijn een jaar of tien geleden tot de conclusie gekomen dat als we zorg willen bieden zoals dat tegenwoordig gevraagd wordt, dat we dan veel flexibeler moeten zijn ingericht dan we klassiek gewend zijn. We hebben van Estinea daarom een zelfsturende organisatie gemaakt: laat de professional zijn werk doen en zorg dat de leiding faciliteert. Maar toen we dat proces hadden afgerond, constateerden we dat we vergeten waren om ook de verantwoordelijkheid voor de competenties bij de medewerker neer te leggen. En dan kom je eigenlijk vanzelf tot de conclusie dat de medewerker eigenlijk zelf wel kan bepalen wie en wat hij wil zijn binnen de organisatie. Vervolgens hebben wij ze aangeleerd hoe ze moeten vaststellen of ze competent genoeg zijn, of ze in staat zijn om datgene te doen wat van hun gevraagd wordt. En hoe ze hun competenties moeten onderhouden en verbeteren. Dat is het project zelfsturend leren geworden. En nu blijkt, dat er daarachter allerlei vragen vandaan komen, die gaan van: als ik dat allemaal bij mezelf kan ontwikkelen, dan kan ik mijn werk veel beter doen dan ik tot nu toe gewend was.
Er komt meer vraag naar leertrajecten?
Ja. Wat we ze geleerd hebben, is ontdekken wat ze eigenlijk zouden willen doen, maar om een of andere reden niet kunnen of willen doen. Een van de redenen die vaak wordt aangevoerd, is dat er te weinig financiële middelen zijn. Maar wat we hebben vastgesteld, dat je veel meer leert van elkaar en dat kost nauwelijks geld. Dus we hebben ontdekt dat geld vaak niet de belangrijkste factor is, maar dat kennis de belangrijkste factor is.
Kennis van wat?
Van wat je zou kunnen doen, maar ook van waar je collega’s van op de hoogte zijn. Zorginstellingen zijn er een meester in om het wiel opnieuw uit te vinden. Wij zitten in het Oosten van het land met zestig locaties. Wat we ontdekten was dat de locaties niet van elkaar op de hoogte waren. Dat is natuurlijk heel erg slordig. Dus we hebben ze met elkaar in contact gebracht, zodat we gebruik maken van de kennis die op de ene locatie wel aanwezig is en op de andere niet.
Dan heb je het dus eigenlijk over kennisdelen?
Ja, precies. Maar daarmee dus ook over kennis ontwikkelen en van elkaar leren en met elkaar leren. Dat was een ontwikkeling die een heel hoog rendement scoorde. En door die ervaring zoeken ze elkaar nu ook veel vaker op.
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
