De afgelopen jaren maakt het begrip 'in control' nadrukkelijk deel uit van de taal en het repertoire van managers. Een goede zaak, ware het niet dat het begrip vooral wordt gekoppeld aan het accountantsperspectief. Die aandacht is een direct gevolg van affaires zoals bij Enron en Ahold en de daaropvolgende (publieke) discussies over goed bestuur - denk aan de code Tabaksblat (Commissie Tabaksblat, 2003) en de commissie Frijns die deze code voor goed bestuur heeft getoetst (Commissie Frijns, 2005).
Veel minder aandacht is er voor wat 'in control' betekent voor managers die hun organisatie goed willen besturen. Dit proefschrift wil in die leemte voorzien. In control zijn betekent namelijk veel meer dan alleen goed financieel en risicomanagement; in essentie gaat het meer over vooruitkijken dan over terugblikken, meer over systematisch besturen dan over verantwoorden. Wat maakt dat de ene organisatie wel 'in control' is en de andere (net) niet? Specifieker: welke (samengestelde) managementprocessen maken het verschil tussen organisaties die wel en die niet systematisch besturen (in control zijn)? Wat maakt dat een organisatie de stap maakt van proces- naar systeemgerichtheid? Dit is het centrale vraagstuk in dit proefschrift.
Op basis van vier enkelvoudige coördinaten of managementpraktijken: Richting, Consistentie, Samenhang en Feedback uit het RCSF-model zijn tien twee- en drievoudige managementprocessen gedefinieerd. Het betreft de volgende managementprocessen: policy deployment (RC), key process management (RS), strategic monitoring (RF), interface management (CS), operational control (CF), process improvement (SF), strategic goal setting (RCS), strategic learning (RCF), organisational learning (RSF) en management control (CSF).
Op basis van case-control study zijn twaalf complexe non-profit-organisaties onderzocht. Belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat het toepassen van de drievoudige managementprocessen het verschil maakt tussen grotere complexe non-profit organisaties die wel en die (net) niet systematisch bestuurd zijn. Systematisch bestuurde organisaties passen deze managementprocessen beter toe dan de andere onderzochte organisaties. Dat doen ze ook met de tweevoudige managementprocessen, maar dat zijn noodzakelijke, niet voldoende voorwaarden om een complexe non-profit organisatie in control te laten komen en blijven. Voor managers (en adviseurs) die de vraag willen beantwoorden hoe een organisatie effectiever bestuurd kan worden geeft dit boek een aantal (theoretische) inzichten, (praktische) handreikingen en oplossingsrichtingen.
