Dierbaar, met dieren het jaar rond

Dierbaar is een inspirerend werkboek voor zorgverleners, geestelijk verzorgers, muziektherapeuten, naasten en vrijwilligers in de verpleeghuiszorg, VGZ en GGZ. Het biedt handvatten om betekenisvolle verbinding te creëren met mensen met dementie via de kracht van dieren, muziek en taal.
Het werkboek richt zich op zingeving, een universele behoefte, en gebruikt dieren en liederen om het innerlijke leven van mensen te voeden en hun draagkracht te versterken. Dieren – echt, als knuffel of in verbeelding – roepen vreugde, wijsheid en herinneringen op. Een verpleeghuispoes wordt gekoesterd, een therapiehond brengt leven, een tijgerknuffel ontlokt woorden en gebaren. Dieren maken mensen toegankelijk, spiegelen levensfacetten – van strijdlust tot kwetsbaarheid – en nodigen uit tot acceptatie van het eigene.
Muziek, een ander krachtig middel, verbindt en activeert herinneringen, omdat het muzikale geheugen lang intact blijft. De muzieksuggesties in Dierbaar zijn bedoeld om herkenning op te roepen en geborgenheid te bieden. De unieke taal van mensen met dementie, ‘Dementees’ genoemd, is poëtisch en vol wijsheid, uitgedrukt in woorden, gebaren en expressie. Dierbaar vangt deze uitingen in ‘Juweeltjes’ – citaten die de basis vormen voor elk hoofdstuk en de gecomponeerde slotliederen.
Het werkboek bevat 52 uitgewerkte programma’s, één voor elke week rond een dier en thema, zoals bijvoorbeeld bij de pauw met het thema ‘zich laten kennen’. Het boek beschrijft de Methodiek van Verbondenheid, met tips om betekenisvolle verbinding tot stand te brengen. Het biedt praktische handvatten voor ontmoetingsgroepen, inclusief muziek- en poëziekeuzes. De kern van het boek bestaat uit 52 programma’s, afgestemd op seizoenen en hoogtijdagen. Bijlagen bieden liederen, akkoorden en theoretische onderbouwing. Dierbaar ondersteunt groepswerk en individuele contacten, en bevordert verbinding en welzijn in de zorg.

Drs. Paula Irik (1952), voormalig geestelijk verzorger in de ouderenzorg, schreef boeken en artikelen over de levenskunst en zachte kracht van mensen met dementie. Als gepensioneerde blijft ze actief als vrijwilliger bij ontmoetingsgroepen. Irene Kruijssen MA (1965), muziek- en hondentherapeut, publiceerde over muziek- en hondentherapie in de dementiezorg en ontwikkelde diverse projecten en methodieken. Eline Hoorweg MA (1984), geestelijk verzorger, publiceerde en zette projecten op rond ouderenzorg. Floor Groeneveld MA (1987), muziektherapeut, combineert in haar werk verschillende kunstvormen. Zij maakte de illustraties bij de thema’s van Dierbaar.