Esoterie

De meest uiteenlopende zaken vallen vandaag onder de term `esoterie, zoals tarotkaarten en horoscopen, de relatie met krachtdieren binnen het neo-sjamanisme, mystieke ervaringen onder invloed van verdovende middelen, of de natuurreligieuze ideeën van de nieuwe heksenreligie.

Maar niet alles wat tegenwoordig `esoterie wordt genoemd, is deel van dezelfde traditie. Vanuit religiewetenschappelijk perspectief delen de aanhangers van verschillende verschijningsvormen van esoterie de zoektocht naar een absolute, verborgen kennis die hun door een mystiek visioen, door een goddelijke autoriteit of door persoonlijke ervaring zal worden geopenbaard. Deze zoektocht kent een lange traditie. Kocku von Stuckrad beschrijft helder en levendig de oorsprong van de esoterie bij de antieke Pythagoreeërs en de geschriften van de mysterieuze Hermes Trismegistus; ook volgt hij haar ontwikkeling in de filosofische traditie van de islam, de joodse Kabbala en de Europese Renaissance tot aan de hedendaagse New Age.

Volgens Von Stuckrad is de esoterie allesbehalve een duister zijspoor van de Europese geestesgeschiedenis. Ze heeft eerder juist een onuitwisbaar stempel op de grote theologische en natuurwetenschappelijke discussies gedrukt en de esoterie dient dan ook serieus te worden genomen als een belangrijke rode draad in de Europese godsdienstgeschiedenis.

-Kocku von Stuckrad is hoogleraar Religiewetenschap en Decaan van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap bij de Rijksuniversiteit Groningen.