Pompejus Occo en het zieke Amsterdam

In het Amsterdam van de vroege zestiende eeuw groeit sterke verdeeldheid die de toenemende welvaart blokkeert. De stad kent maar één verbindend houvast: de pelgrimage-industrie rond een wonderbaarlijke hostie. Maar juist die geeft aanleiding tot felle religieuze twisten, uitlopend op de meedogenloze moordpartij op de wederdopers in 1535. Rond 1510 arriveert de jonge bankier Pompejus Occo te midden van alle onenigheid. Hij handelt als ‘wijze koopman’ met het Oostzeegebied, en propageert de humanistische waarden. Daarnaast is hij politiek actief in de omgeving van de Deense koning Christiaan II. De uitgeweken Amsterdamse herbergierster Sigbrit Willems, wier dochter Duifje de maîtresse wordt van Christiaan, is met haar bestuurskunst en occulte kennis ook een speler van belang in Scandinavië. Pompejus doet graag zaken met haar en weet ook door hun vriendschap Amsterdam een internationaal aanzien te geven.
Maar hoe kon er zo veel bloed vloeien ondanks de krachtige pleidooien voor verdraagzaamheid? Vooral literatuur en beeldende kunst bieden zicht op de brandhaarden die zij zelf aanstichten of blussen. Herman Pleij schildert een meeslepend en groots portret van een stad in ontwikkeling.

Herman Pleij (1943) is emeritus hoogleraar middeleeuwse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en houdt zich vooral bezig met de cultuurhistorische betekenis van literatuur, de ontwikkeling van een burgermoraal en van Nederlandse identiteiten in het algemeen. Verder schreef hij onder veel meer de succesvolle boeken Anna Bijns, van Antwerpen, Oefeningen in genot en Met een scheef oog.

Over Anna Bijns, van Antwerpen:
‘Weinig geleerden weten zo aanstekelijk over oude en stokoude letteren te schrijven als hij.’
Trouw

‘Hoe schrijf je een meeslepende biografie van een even vinnige als hartstochtelijke dichteres uit de 16de eeuw? Zo dus!’
NRC

Over Oefeningen in genot:
‘Het schrijfplezier spat van de bladzijden van Oefeningen in genot (...). Met veel oog voor detail schetst hij in zwierige bewoordingen lust en liefde in de Lage Landen in de late Middeleeuwen.’
Knack

‘Oefeningen in genot is geen populaire geschiedschrijving, of een vluggertje. Het is bovenal een doorwrochte, rijk geïllustreerde ontdekkingstocht van de letterkundige Herman Pleij over hoe “literair verwoorde vuilbekkerij” zorgde voor een kortstondige seksuele bevrijding, waar de kerk snel een eind aan wist te maken.’
Het Parool