Vrouwen en geld: van taboe naar financiële vrijheid

Nog steeds is 50% van de Nederlandse vrouwen financieel afhankelijk van een partner, familie of de overheid. En dat terwijl we inmiddels een eeuw verder zijn sinds onze grootmoeders geen eigen bankrekening mochten openen. De loonkloof tussen mannen en vrouwen bedraagt gemiddeld 13% per uur, en over een hele loopbaan verdienen vrouwen maar liefst 3 ton minder dan mannen. Deze cijfers maken duidelijk: vrouwen en geld vormen nog steeds een complex vraagstuk in onze samenleving.

Maar er is hoop. Een nieuwe generatie vrouwen neemt het voortouw, deelt openhartig haar financiële struggles én successen, en bouwt aan een toekomst waarin financiële zelfredzaamheid de norm is. Want financiële onafhankelijkheid draait niet alleen om veel geld verdienen. Het gaat om keuzes kunnen maken, snappen hoe het systeem werkt, en vooral: in beweging komen.

De historische achterstand

Generaties voor ons hadden geen toegang tot hypotheken, geen eigen bankrekening, geen financieel rolmodel. Tot 1956 werden vrouwen volgens de wet handelingsonbekwaam als ze trouwden. Tot in de jaren '70 mochten vrouwen geen aanvullend pensioen opbouwen. Deze geschiedenis heeft diepe sporen nagelaten in hoe vrouwen vandaag de dag met geld omgaan.

Waar jongens leerden te onderhandelen en ambitie te tonen, kregen meisjes te horen dat 'bescheidenheid de mens siert'. Het resultaat? Vrouwen starten vaak met een lager salaris, vragen minder vaak om loonsverhoging, en ervaren meer schaamte rondom geldvraagstukken.

Nieuwe stemmen, nieuwe perspectieven

Gelukkig komt er beweging. Steeds meer vrouwen delen openlijk hun financiële kennis en ervaring. Ze maken van geld geen taboe, maar een middel tot vrijheid. Ze laten zien dat je niet 'goed in rekenen' hoeft te zijn om grip te krijgen op je financiën, maar vooral bereid om te leren en vragen te durven stellen.

Van schaamte naar zelfvertrouwen

Een van de grootste barrières voor vrouwen is de schaamte rondom geld. Twee op de drie Belgen (en Nederlanders doen het maar iets beter) zijn financieel ongezond. Toch voelen veel vrouwen zich daar persoonlijk verantwoordelijk voor, terwijl het vaak gaat om kennis die simpelweg nooit is onderwezen.

Wat betekent het eigenlijk om financieel gezond te zijn? Het gaat niet om hoeveel geld je hebt, maar om hoe bewust en doelbewust je ermee omgaat. Het gaat om weten waar elke euro naartoe gaat, een buffer hebben die rust geeft, en inzicht in je eigen waarde – zowel financieel als persoonlijk.

De gedragskant van geld

Waar mannen vaker een gat in de markt zien en grote stappen zetten, wegen vrouwen de risico's zorgvuldiger af. Dit wordt vaak als zwakte gezien, maar de cijfers tonen het tegendeel: vrouwelijke ondernemers gaan minder vaak failliet. Die voorzichtigheid is geen gebrek aan durf, maar juist een vorm van wijsheid.

Toch kan die voorzichtigheid ook verlammend werken. Lois Frankel laat in haar onderzoek zien dat veel vrouwen gedragspatronen vertonen die hun financiële groei in de weg staan – niet omdat ze niet capabel zijn, maar omdat ze bepaalde vaardigheden nooit hebben geleerd.

De nieuwe generatie neemt het roer over

Een nieuwe generatie vrouwen kiest ervoor om het anders te doen. Ze delen openlijk hun financiële mislukkingen én successen, maken van beleggen geen geheim genootschap voor mannen, en gaan het gesprek aan over onderwerpen die generaties lang onbespreekbaar waren.

Platforms als Elfin, How 2 Spend It en Budget Brunette bereiken maandelijks tienduizenden vrouwen. Ze bewijzen dat je geen economie hoeft te hebben gestudeerd om financieel zelfredzaam te worden. Het gaat om kleine, haalbare stappen: een buffer opbouwen, leren onderhandelen over je salaris, begrijpen wat je tekent.

Het gesprek aangaan

Een cruciale stap naar financiële gezondheid is het bespreekbaar maken van geld. In veel gezinnen werd over geld vooral tussen de regels door gecommuniceerd. Kinderen leerden dat het onbeleefd was om over inkomens te praten, dat 'vragen om geld' gretig was. Die stilte rondom geld heeft generaties vrouwen parten gespeeld.

Djennah Van Nieuwenhove ervoer dit aan den lijve. Na zelf diep in de schulden te hebben gezeten, verdiepte ze zich in de financiële psychologie en maakte ze van het bespreekbaar maken van geld haar missie.

Meer dan overleven: floreren

Financiële vrijheid voor vrouwen betekent meer dan simpelweg kunnen rondkomen. Het gaat om de mogelijkheid om zelf te bepalen hoe je leven eruitziet. Om bij een scheiding (40% kans) niet in financiële problemen te raken. Om niet afhankelijk te zijn van iemand anders voor je levensonderhoud. Om je passie te kunnen volgen, een sabbatical te nemen, of te investeren in je toekomst.

De impact reikt verder dan het individu. Financieel zelfstandige vrouwen zijn beter in staat om te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden, vormen rolmodellen voor hun dochters, en dragen bij aan het sluiten van de loonkloof. Wanneer vrouwen economisch sterker staan, profiteert de hele samenleving daarvan.

De weg vooruit

De beweging richting financiële gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen vergt inspanning van meerdere kanten: politiek, bedrijfsleven, maar vooral van vrouwen zelf. Het begint met bewustwording, met het durven stellen van ongemakkelijke vragen, met het aankaarten van ongelijkheden.

Betaalbare kinderopvang, gelijk verlof voor beide ouders, transparantie over salarissen – dit zijn structurele veranderingen die nodig zijn. Maar ook op individueel niveau kunnen vrouwen stappen zetten: leren onderhandelen, beginnen met beleggen, een buffer opbouwen, en vooral: de schaamte loslaten en het gesprek aangaan.

Want vrouwen en geld, dat is geen ongemakkelijke combinatie. Het is een krachtige connectie die vrouwen in staat stelt hun eigen leven vorm te geven. De tools zijn er, de kennis is beschikbaar, en steeds meer vrouwen gaan het pad voor. De vraag is niet óf vrouwen financieel zelfredzaam kunnen zijn, maar wanneer we als samenleving ervoor kiezen dit de norm te maken in plaats van de uitzondering.