Stakingsrecht: Een fundamenteel recht in het Nederlandse arbeidsrecht

Het stakingsrecht is een van de meest ingrijpende instrumenten in het collectieve arbeidsrecht. Het biedt werknemers de mogelijkheid collectief het werk neer te leggen als ultiem drukmiddel in een arbeidsconflict. Hoewel Nederland geen expliciete stakingswet kent, is het stakingsrecht verankerd in internationale verdragen, met name artikel 6 lid 4 van het Europees Sociaal Handvest. De vraag wanneer een staking rechtmatig is en welke grenzen gelden, wordt grotendeels bepaald door rechtspraak.

Voor zowel werkgevers als werknemers is begrip van dit vakgebied essentieel. Wat zijn de rechten en plichten? Welke rol spelen vakbonden? En hoe verhoudt het Nederlandse stakingsrecht zich tot internationale ontwikkelingen? Deze vragen staan centraal in de literatuur over stakingsrecht.

Rolf Hansma

Een stakingswet voor deze eeuw

Dit recent verschenen boek behandelt de actualiteit van het Nederlandse stakingsrecht, met bijzondere aandacht voor de Enerco- en Amsta-arresten die richting gaven aan de juridische kaders. Een eigentijdse analyse voor een eigentijds vraagstuk.
Boek bekijken

79,50

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Het juridische kader: van grondrechten tot rechtspraak

Het stakingsrecht in Nederland heeft een unieke positie. Anders dan in veel andere landen bestaat er geen formele stakingswet. In plaats daarvan heeft de rechterlijke macht door de jaren heen de contouren geschetst van wat wel en niet mag. De balans tussen het recht op collectieve actie en de belangen van werkgevers en derden is daarbij voortdurend onderwerp van debat.

Centrale vraagstukken zijn: wanneer is een staking proportioneel? Wat zijn de verplichtingen van vakbonden bij stakingsacties? En welke bescherming genieten individuele werknemers die deelnemen aan stakingen?

Antoine Jacobs

Collectief arbeidsrecht

Een standaardwerk dat het stakingsrecht in de bredere context plaatst van collectief arbeidsrecht. Hoofdstukken 7 en 8 bieden een diepgaande analyse van algemene en bijzondere aspecten, waaronder politieke stakingen.
Boek bekijken

79,50

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Spotlight: Antoine Jacobs

Als hoogleraar sociaal recht aan de Universiteit van Tilburg en lid van het Research Network on Transnational trade union rights van het European Trade Union Institute, brengt Jacobs een unieke combinatie van academische diepgang en internationale expertise naar zijn analyse van het stakingsrecht.

De rol van vakbonden in het collectieve actierecht

Vakbonden spelen traditioneel een centrale rol bij stakingen. Zij organiseren, coördineren en legitimeren collectieve acties. Maar de positie van vakbonden staat onder druk. Het ledenbestand vergrijst, de organisatiegraad daalt, en nieuwe vormen van werknemersorganisatie dienen zich aan. Tegelijkertijd blijft hun expertise onmisbaar bij het navigeren door de complexe juridische kaders van het stakingsrecht.

Guus Heerma van Voss

Inleiding Nederlands sociaal recht

Deze veelgebruikte inleiding behandelt in hoofdstuk 14 het stakingsrecht als integraal onderdeel van het collectieve arbeidsrecht. Een toegankelijk en compleet overzicht voor studenten en praktijkjuristen. Momenteel met korting verkrijgbaar.
Boek bekijken

43,-

10,95

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Martin Pikaart: ‘Traditionele vakbonden al jaren in neerwaartse spiraal’

Martin Pikaart

Martin Pikaart analyseert de crisis waarin traditionele vakbonden verkeren en de gevolgen daarvan voor de vertegenwoordiging van werknemersbelangen. Een kritische blik op de toekomst van collectieve belangenbehartiging en stakingsrecht.

Artikel lezen

Uitzonderingen en bijzondere gevallen

Niet alle werknemers hebben onbeperkt stakingsrecht. Voor bepaalde groepen gelden specifieke beperkingen of zelfs een volledig stakingsverbod. Dit roept complexe vragen op over rechtvaardigheid en de balans tussen individuele rechten en publieke belangen.

Nataschja Hummel

De bijzondere rechtspositie van de militair

Dit boek behandelt het stakingsverbod voor militairen en verkent alternatieven daarvoor. Een fascinerende analyse van hoe fundamentele rechten botsen met de bijzondere eisen van militaire functies.
Boek bekijken

70,-

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

De Europese dimensie van stakingsrecht

Het Nederlandse stakingsrecht bestaat niet in isolatie. Europese verdragen, met name het Europees Sociaal Handvest, vormen het juridische fundament. Ook jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Hof van Justitie van de Europese Unie beïnvloeden de nationale rechtsontwikkeling. De spanning tussen nationale autonomie en Europese harmonisatie is voelbaar.

Frans Pennings Saskia Peters

Europees Arbeidsrecht

Hoewel primair gericht op het vrije verkeer van werknemers, plaatst dit boek het stakingsrecht in de bredere context van fundamentele EU-rechten. Het biedt essentieel inzicht in de Europese dimensie van collectieve acties.
Boek bekijken

78,-

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Spotlight: Frans Pennings

Als hoogleraar Internationaal socialezekerheidsrecht aan zowel de Universiteit van Tilburg als de Universiteit van Utrecht bezit Pennings unieke expertise in de grensoverschrijdende aspecten van arbeidsrecht, waaronder het stakingsrecht in Europese context.

Fedde Monsma: ‘Het poldermodel werkt niet meer’

Fedde Monsma

Fedde Monsma betoogt dat het poldermodel, inclusief de traditionele rol van sociale partners bij stakingen, niet meer werkt. Een prikkelende analyse die pleit voor vernieuwing van arbeidsverhoudingen en collectieve belangenbehartiging.

Artikel lezen

Stakingsrecht in de publieke sector

Ambtenaren bevinden zich in een bijzondere positie. Enerzijds hebben zij net als andere werknemers recht op collectieve actie. Anderzijds zijn er beperkingen vanwege het publieke belang dat zij dienen. De spanning tussen deze belangen leidt tot specifieke regels en procedures voor stakingen in de overheidssector.

Petra Hogewind - Wolters Steven Jellinghaus P. Kruit M.L.M. van de Laar M.A. Schneider

Arbeidsrecht voor de overheid verklaard - Editie Gemeente 2025/1

Dit recente praktijkboek behandelt specifiek het stakingsrecht van ambtenaren en andere collectieve actiemogelijkheden binnen de overheid. Essentieel voor iedereen die werkt met arbeidsrecht in de publieke sector.
Boek bekijken

72,-

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Praktijkperspectief: stakingsrecht in actie

Theorie en praktijk lopen in het stakingsrecht niet altijd parallel. Werkelijke stakingssituaties confronteren alle betrokken partijen met dilemma's, onzekerheden en emoties. Het is in deze concrete situaties dat de waarde van grondige juridische kennis blijkt.

H.L. Bakels Willem Bouwens Irene Asscher-Vonk

Schets van het Nederlandse arbeidsrecht

Deze bestseller behandelt in hoofdstuk 5.6 het stakingsrecht als onderdeel van een breder overzicht van het Nederlandse arbeidsrecht. Perfect voor wie een solide algemene basis zoekt met specifieke aandacht voor collectieve acties.
Boek bekijken

55,-

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Het stakingsrecht is geen statisch gegeven, maar evolueert met de arbeidsmarkt en maatschappelijke verhoudingen. De rechtspraak moet voortdurend zoeken naar een nieuwe balans tussen collectieve actiemogelijkheden en rechtszekerheid. Uit: Een stakingswet voor deze eeuw

S.E. Heeger A.R. Houweling S.N. de Valk A.G. Veldman

Rechtspraak Arbeidsrecht

Rechtspraak vormt de kern van het Nederlandse stakingsrecht. Dit boek verzamelt en analyseert uitspraken over collectieve acties, biedt inzicht in de grenzen van het stakingsrecht en de rechterlijke afwegingskaders.
Boek bekijken

56,54

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Collectief arbeidsrecht Stakingsrecht vereist zorgvuldige belangenafweging: het recht op collectieve actie moet worden afgewogen tegen de belangen van werkgevers, klanten en de samenleving. Proportionaliteit en subsidiariteit zijn daarbij leidende beginselen.

Toekomst van het stakingsrecht

Het stakingsrecht staat voor uitdagingen. De arbeidsmarkt verandert snel: flexibilisering, platformwerk, robotisering en globalisering stellen nieuwe vragen. Hoe organiseer je collectieve actie in een gefragmenteerde arbeidsmarkt? Welke rol spelen nieuwe vormen van werknemersorganisatie? En hoe verhoudt nationaal stakingsrecht zich tot transnationale arbeidsverhoudingen?

Tegelijkertijd blijft het stakingsrecht een essentieel instrument voor werknemers om op te komen voor hun belangen. De kunst is dit fundamentele recht te behouden en aan te passen aan de eisen van de 21e eeuw. Daarvoor is grondige kennis van juridische kaders, maatschappelijke ontwikkelingen en internationale vergelijkingen onmisbaar. De hier gepresenteerde werken bieden die kennis en vormen gezamenlijk een solide basis voor iedereen die zich professioneel of uit belangstelling verdiept in het stakingsrecht.