De staat: politieke macht en maatschappelijke ordening

De staat vormt een fundamenteel concept in het politieke denken. Als soevereine entiteit met gezag over een afgebakend grondgebied en bevolking, is de staat zowel een voorwerp van filosofische reflectie als een praktische realiteit die ons dagelijks leven beïnvloedt. Deze pagina belicht verschillende perspectieven op de staat: van theoretische beschouwingen over haar aard en legitimiteit tot kritische analyses van haar functioneren in de hedendaagse maatschappij.

De staat als politiek-filosofisch concept

Hoe moeten we de staat begrijpen? Welke functies vervult zij, en hoe legitimeert zij haar macht? Deze fundamentele vragen staan centraal in het politiek-filosofische denken over de staat.

Gijs van Oenen

Onbegrepen overheid

In Onbegrepen overheid biedt Gijs van Oenen een diepgaande analyse van de aard, functie en legitimiteit van de moderne staat. Het boek onderzoekt hoe het staatsbegrip zich heeft ontwikkeld in de politieke filosofie en werpt kritische vragen op over de relatie tussen staat en burger.
Boek bekijken

€ 24,90

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Spotlight: Gijs van Oenen

Als universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam heeft Gijs van Oenen zich ontwikkeld tot een toonaangevende stem in het Nederlandse debat over de staat en democratie. Zijn werk kenmerkt zich door een kritische analyse van de spanningen tussen burger en overheid in de moderne samenleving.

De politieke wetenschappen bieden een systematisch kader om de staat als politieke gemeenschap te bestuderen, inclusief de instituties en processen die haar vormgeven.

Marc Hooghe Kris Deschouwer

Politiek - Een inleiding in de politieke wetenschappen

Politiek - Een inleiding in de politieke wetenschappen van Kris Deschouwer en Marc Hooghe biedt een grondige introductie tot het concept staat, waarbij hoofdstuk 2 specifiek ingaat op dit onderwerp en de concepten macht, gezag en territoriale organisatie.
Boek bekijken

€ 52,95

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Edwin Woerdman

Politiek en politicologie

Ook Politiek en politicologie van Edwin Woerdman behandelt centrale staatsconcepten als de nationale staat, rechtsstaat en verzorgingsstaat. Het boek biedt een toegankelijk kader om deze fundamentele concepten te begrijpen in hun actuele context.
Boek bekijken

€ 64,95

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

De staat en zijn verhoudingen

De staat staat nooit op zichzelf, maar functioneert altijd in een complex netwerk van verhoudingen - tot religie, tot burgers, tot andere staten en tot de economie.

Dirk van der Blom

De verhouding van staat en religie in een veranderende Nederlandse samenleving

In De verhouding van staat en religie in een veranderende Nederlandse samenleving onderzoekt Dirk van der Blom het historische spanningsveld tussen staatsmacht en religieuze instituten. Deze analyse is bijzonder relevant in het licht van actuele debatten over secularisme en religieuze vrijheid.
Boek bekijken

€ 19,95

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

De economische dimensie van staatsvorming wordt belicht in het werk van de bekende Griekse econoom en voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis.

Yanis Varoufakis

De economie volgens Yanis Varoufakis

In De economie volgens Yanis Varoufakis beschrijft Yanis Varoufakis hoe de staat als institutie historisch ontstond in samenhang met landbouwoverschotten, schuld, en de noodzaak tot maatschappelijke organisatie - een fascinerende economisch-historische analyse.
Boek bekijken

€ 23,99

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

SPOTLIGHT: Yanis Varoufakis

Als voormalig Grieks minister van Financiën en hoogleraar economie combineert Varoufakis academische expertise met praktische politieke ervaring. Zijn kritische analyses van de moderne staat en kapitalisme hebben hem internationale bekendheid gebracht als een onconventionele denker over economie en politiek. Meer over Yanis Varoufakis

"De geboorte van de staat, markten en geschreven taal was geen toeval. Deze drie instellingen ontwikkelden zich tegelijkertijd omdat ze elkaar nodig hadden. Schriftelijke verslaglegging was essentieel voor een administratie die schulden en belastingen moest registreren." Uit: De economie volgens Yanis Varoufakis

Kritische perspectieven op de moderne staat

De moderne staat is niet alleen een beschrijvend maar ook een normatief concept. Diverse denkers hebben kritische perspectieven ontwikkeld op de toenemende macht en reikwijdte van de staat.

Paul Frissen

De integrale staat

In De integrale staat analyseert Paul Frissen hoe de moderne staat steeds meer aspecten van het leven probeert te reguleren en integreren. Dit boek biedt een kritische reflectie op de expansiedrift van de staat en de gevolgen hiervan voor de burgerlijke vrijheid.
Boek bekijken

€ 29,90

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Spotlight: Paul Frissen

Als bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur en hoogleraar bestuurskunde heeft Paul Frissen zich ontwikkeld tot een van de meest invloedrijke critici van de moderne staat. Zijn werk kenmerkt zich door een pleidooi voor diversiteit en terughoudendheid van de overheid.

Paul Frissen

Staat en taboe

In Staat en taboe onderzoekt Frissen de grenzen van staatsmacht in relatie tot ethische kwesties als 'voltooid leven'. Hij stelt fundamentele vragen over welke rol de staat zou moeten spelen in existentiële kwesties rond leven en dood.
Boek bekijken

€ 34,90

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

De integrale staat Uit Frissens werk kunnen we leren dat een te integrale staat leidt tot eenvormigheid en verlies van pluriformiteit. Een belangrijke les is dat we staatsinterventie moeten afwegen tegen het behoud van diversiteit en persoonlijke autonomie in de samenleving.

Het werk van Frissen heeft veel weerklank gevonden in het Nederlandse bestuurskundige denken, zoals blijkt uit de verzamelbundel die aan zijn ideeën is gewijd.

Stavros Zouridis Marcel Thaens Lieve Timmermans

De blijvende staat van Frissen

De blijvende staat van Frissen, samengesteld door onder andere Stavros Zouridis, toont de blijvende relevantie van Frissens kritische staatsopvattingen zoals verwoord in werken als 'De fatale staat' en 'De staat van verschil'.
Boek bekijken

€ 46,95

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

"De democratische rechtsstaat is niet alleen een institutionele orde die ons beschermt tegen willekeur en tirannie, maar ook een symbolische orde die ons herinnert aan de noodzaak van matiging van macht en de permanente aanwezigheid van tragiek." Uit: De blijvende staat van Frissen

Paul Frissen

Het geheim van de laatste staat

In Het geheim van de laatste staat werkt Frissen zijn visie verder uit door te stellen dat de vrijheid van burgers berust op hun fundamentele recht op geheimen, terwijl van de staat juist transparantie wordt verwacht - een spannende omkering van het gangbare denken.
Boek bekijken

€ 34,90

Verwachte levertijd ongeveer 7 werkdagen

Conclusie: De staat als blijvend vraagstuk

De staat blijft een fundamenteel concept in ons politieke denken en handelen. De besproken werken tonen dat de staat zowel een noodzakelijk kader voor maatschappelijke ordening biedt als een potentiële bedreiging voor individuele vrijheid kan vormen. In de spanning tussen deze twee polen beweegt zich het filosofische en politiek-wetenschappelijke denken over de staat.

Of we nu denken vanuit een meer positieve visie op staatsmacht, zoals in het klassieke politiek-wetenschappelijke denken, of vanuit een meer kritische benadering zoals die van Frissen - de vraag naar de juiste verhouding tussen staat, burger en samenleving blijft actueel. Deze vraag vraagt om een voortdurende kritische reflectie, waartoe de besproken werken een waardevolle bijdrage leveren.