Hij doet dat door de ronduit idiote gedachten van managementgoeroes over de Nieuwe Organisatiemens bloot te leggen. Beeldend beschrijft hij hoe volstrekt normale mensen steeds meer worden gemonitored en ingebed in het Grote Proces en zodoende stukje bij beetje worden ontmenselijkt. Na deze onthutsende schets laat Schrijvers zien hoe we onze economie weer menselijk kunnen krijgen, met of ondanks geavanceerde technologie.
Bijvoorbeeld door een rigoureuze herwaardering van de vrouw om de maatschappij in het algemeen en de organisatie in het bijzonder weer in het gareel te krijgen: zij verlaten massaal het grote bedrijfsleven en de overheid om eigen bedrijfjes te stichten. Want dan kunnen ze, zoals ze zelf zeggen, veel beter het moederschap met hun werkambities combineren. Heerlijk los van ‘balanced score cards’, competentieprofielen, bureaucratie, glazen kantoren, en bevrijd van files. Deze nieuwe middenstanders vinden elkaar weer via allerlei fysieke en virtuele netwerken. En hij put gezonde hoop uit de jongste generatie die ons meer dan ooit de menselijke maat neemt: wars van allerlei voorgekookte incentives en veelbelovende carrièresystemen gaan zij hun eigen weg waarbij juist passie het begin en einddoel is.
Schrijvers stelt dat we allemaal onderdeel zijn geworden in de uitgebreide netwerken en infrastructuren: voedselketens, koudeketens, digitale infrastructuren, of orgaansystemen. En met succes: de gemiddelde leeftijd van de Nederlander is in de afgelopen honderd jaar verdubbeld van veertig naar tachtig en we leven rijker dan de rijkste mensen in onze beroemde Gouden Eeuw.
Toch laat zich één object maar lastig in het logistieke ‘format’ proppen: het menselijk lichaam met zijn hormonaal gestuurde hartstochten. Logisch, want die is ontstaan in een andere biotoop, de savanne, dan waar het nu in vertoeft: de organisatiesamenleving. Nu weer zijn we te angstig, dan weer te weinig begerend en verlangend, en dan weer te snel woedend. Maar het logistieke imperium weet er steeds beter raad mee. Het knutselt al aan een Nieuwe Mens die zo goed mogelijk aan zijn systemen is aangepast. Maar tot het zover is, moet de oude mens flink worden gecontroleerd en gemonitored. Kortom: de zweep erover!
Dit is dan ook het thema van het verhaal van Schrijvers: de hoop van de ‘neo-logistieken’ op een Nieuwe Mens en de inpassing van de Oude in de technologische samenleving, en het steeds minder lijdzame verzet daartegen. Schrijvers besluit zijn betoog met wat er minstens moet gebeuren om de economie, onze organisatie en ons bestaan meer kwaliteit te geven: meetvrije zones, actor-gerichte technologie, het betere lummelen, en af en toe een Stoïcijnse levenshouding. Maar het belangrijkste, zo zegt hij, ‘is vooralsnog dat u uw belangrijkste vinger koestert. De middelvinger inderdaad, want die zult u nodig hebben als manager, medewerker en burger. Op naar een filosofie van de middelvinger!’
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
