De wens om een boek te schrijven is onder Nederlanders groot. Consultants vormen hun ervaringen om tot nieuwe kennisbronnen op papier en online. Of we dromen van het schrijven van DE grote roman. En als dat allemaal niet gaat lukken kunnen we in ieder geval een goed boek lezen.
Ook beroepsschrijvers lezen. Als belangstellende, als recensent of als interviewer. Van de hand van jubilaris en één van de belangrijkste naoorlogse schrijvers Cees Nooteboom is het jubileumboek De Schrijver als hoofdpersoon (‘Lezen als avontuur’) verschenen. In 1955, zestig jaar geleden, verscheen zijn debuutroman Philip en de anderen. Nooteboom heeft inmiddels een indrukwekkend oeuvre aan poëzie bundels, romans, reisverslagen en essays. Hij behoort tot de meest internationale van de Nederlandse schrijvers en is met name in Duitsland een fenomeen. Afwisselend wonend in Nederland en Portugal werkt hij nog steeds door aan zijn oeuvre.
De schrijver als hoofdpersoon is een bundeling eerder gepubliceerde interviews en essays met hedendaagse schrijvers over het thema ‘lezen’. De vroegste is een interview met de Ierse auteur Brendan Behan (1964) en de meest recente (2014) over Nescio’s Titaantjes. Het is een fraaie staalkaart aan belangstellingen die Nooteboom deelt met zijn collega’s, alsmede inspiratiebronnen. Naast lezen en reizen zijn dat ook verzamelen, filosoferen en genieten van het leven.
Naar aanleiding van het verschijnen van de nieuwste roman van Umberto Eco (Het nulnummer) valt het interview van Nooteboom met de schrijver in Amsterdam in 1989 extra op. Wandelend over de grachten bezoeken ze gespecialiseerde boekhandels en Bibliotheca Philosophica Hermetica (nu onderdeel van The Ritman Library) en delen, als lezers en connaisseurs, de diepere krochten der literatuur. Eco heeft dit uitgewerkt in zijn grote romans De slinger van Foucault (1988) en De begraafplaats van Praag (2011). Nooteboom is slechts een belangstellend lezer ten opzichte van de grote wetenschapper Eco.
Het nulnummer is bijna een niet Umberto Eco roman. Het speelt zeer recent (1992), heeft bijna de omvang van een novelle en kent eigentijdse thema’s als de rol van de mobiele telefoon. Eco plaatst zijn hoofdpersoon in de rol van redacteur van een nog te verschijnen dagblad. Gedurende twee maanden is de redactie bezig ritme te krijgen door een nulnummer te schrijven en te redigeren voor een schimmige opdrachtgever. Verweven met dit werk is een liefdesverhaal (natuurlijk) en de spannende ontdekking over een alternatief einde aan het leven van Mussolini. Deze ontdekking (een typische Eco plottheorie) eindigt de redactie abrupt en ieder gaat, geforceerd, zijns weegs.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
