Howard Gardner - die als professor verbonden is aan Harvard en zich al een groot gedeelte van zijn leven bezighoudt met onderzoek naar intelligentie - opent zijn boek met een korte beschrijving van verschillende samenlevingen. Daaruit blijkt dat 'intelligentie' lang niet altijd nummer één stond in het mensbeeld van een maatschappij. Zo stond bij de oude Grieken 'fysieke behendigheid' centraal en bij de Romeinen 'mannelijke moed', terwijl het bij de Chinezen ging om politiek, muziek, kalligrafie, boogschieten en tekenen. Pas in de afgelopen eeuwen is het ideaal van de 'intelligente mens' in de westerse wereld in zwang geraakt.
Gardner beschrijft zeven vormen van intelligentie, en hij vertelt tevens hoe hij tot deze keuze is gekomen en welke verleidelijke andere mogelijkheden er waren om al dan niet toe te voegen aan deze lijst, zoals bijvoorbeeld spirituele intelligentie. Het boek – hoe kan het ook anders - bevat vooral theorie. Praktische toepassingen komt de lezer wat minder tegen, maar toch blijft 'Soorten intelligentie' van begin tot einde boeien. Gardner heeft immers veel te melden en hij heeft een eigen mening. En ongeacht of je het nu met hem eens bent of niet, het is interessant om te vernemen hoe deze wetenschapper de ontwikkelingen van onze intelligentie ziet. Zeer interessant vond ik het hoofdstuk 'de intelligenties van scheppers en leiders'. In dat hoofdstuk verneemt de lezer onder meer dat creativiteit en intelligentie geen synoniemen zijn, hoewel dat weleens gesuggereerd wordt (creatieve mensen blijken uit te blinken in bepaalde intelligenties). Gardner geeft een overzicht van de vormen van intelligentie die naar zijn mening voor leiders essentieel zijn. Dat blijken taal, interpersoonlijke vaardigheden, intrapersoonlijk vermogen en het behandelen van existentiële kwesties te zijn. Voor mensen die werkzaam zijn in het onderwijs is het hoofdstuk 'meervoudige intelligentie in het onderwijs' een absolute aanrader. Gardner laat daarin zien dat 'de uniforme school' de grote vijand is van meervoudige intelligentie. Gardners inzichten zijn vandaag de dag nog steeds actueel, hoewel er tegelijkertijd veel kritiek op zijn gedachtegoed is. Maar misschien komt die wel van mensen die een hoge score qua verbaal-logische intelligentie en linguïstische intelligentie behalen.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
