Wie kent het niet: lange PowerPoint-betogen met de spreker in de hoofdrol? Natuurlijk zegt dat niets over PowerPoint, maar wel over de manier waarop sprekers ermee omgaan. 'Prachtige bijeenkomsten' roept daarom op om congressen anders te organiseren. Maar wat is de insteek? Een verbeterde didactiek met activerende werkvormen? Aanschouwelijke materialen of het benutten van de mogelijkheden die de locatie biedt? Dat wordt helaas niet duidelijk uit het boek. Eelco Koolhaas en Peter van der Geer hebben 33 praktijklessen voor de lezer in petto waarbij elke kapstok of 'organizer' ontbreekt. Elke praktijkles kent eenzelfde opbouw: misvattingen over het te behandelen thema, opvattingen hoe het anders kan en tot slot enkele tips. Eén van de praktijklessen behandelt de metafoor die volgens de auteurs niet (altijd) werkt. Het onderwerp is 'op reis gaan'. Eén van de misvattingen, zo stellen de auteurs, is dat 'op reis gaan altijd werkt'. Tijdens de bijeenkomst wordt de luisteraar of deelnemer dan opgezadeld met woorden als: 'expeditie', 'zoektocht' of 'karavaan'. Inderdaad 'zien' we vaak dit soort metaforen voorbij komen bij organisaties die bijvoorbeeld in een visietraject beland zijn of voor de zoveelste keer de missie proberen scherp te stellen. En wie een beetje pech heeft, krijgt het bekende citaat van de Saint-Exupéry weer eens voorgeschoteld. ('Als je een schip wil bouwen, roep dan geen mannen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan; leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.') Tot zover hebben de auteurs zeker een punt: we zijn weinig origineel en gebruiken nauwelijks onze fantasie. Om de fantasie te prikkelen, bieden de auteurs alternatieven aan. Zo zou de spreker de reis kunnen vergelijken met een andere wereld (hoe doen Chinezen dat eigenlijk?), beslissingen met een afslag (hóe nemen we eigenlijk onze beslissingen?), of laten we ons reismotief eens onderzoeken (waarom moeten we eigenlijk die kant op?). Op zich goed bedoelde tips, maar zo kunnen we er een heleboel bedenken. Na de alternatieven gaan de auteurs in op het 'hoe'. Het blijkt evenwel dat het 'hoe' nauwelijks gaat over stappen om het geleerde toe te passen. Waar het wel over gaat is dat er verder wordt gebrainstormd. Bij het 'hoe' krijgt de lezer 'out of the box'-ideeën om verder te gaan met de reismetafoor. Daarna komen 'de tips' aan de beurt. Ook hier gaan de auteurs weer verder met hun brainstormsessie en wordt de lezer getrakteerd op aanvullende ideeën. Nergens wordt duidelijk wat eigenlijk de basis is voor een goede bijeenkomst. Het boek is hierdoor een verzameling losse ideeën met her en der nuttige tips, dat zeker!, maar het kan in de verste verte niet de belofte van 'Prachtige bijeenkomsten' waarmaken.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
