In zijn vlotgeschreven boek: World Mega trends, towards the renewal of humanity' beschrijft Adjiedj Bakas 12 zogenaamde Megatrends die volgens hem bepalend zijn voor onze toekomst. Deze megatrends variëren van de opkomst van nieuwe supermachten tot de transitie naar een wereld zonder aardolie. De kracht van Bakas zit hem in een caleidoscopisch beeld van duizenden feitjes en waarnemingen die hij binnen elk van de 12 megatrends met elkaar in verband weet te brengen. Bakas weet op deze manier de fantasie van de lezer zeer te prikkelen en raakt letterlijk alle gebieden van het leven. Van de feminisering van de reclame tot de komst van getrainde huisdieren als hulp in de huishouding en van de transitie naar duurzame energie tot spionerende wespen. Bakas schetst een overweldigende hoeveelheid mogelijke ontwikkelingen die leiden tot één conclusie: alles wordt anders. Hier is een getalenteerde trendwatcher aan het werk die beschrijft wat hij ziet en van daaruit doorredeneert en probeert trends te ontwaren. Helaas is dit ook meteen de zwakte van dit boek. Als trendwatcher ziet hij overal om hem heen dingen gebeuren en met een rijke verbeeldingskracht combineert hij zaken en vertaalt deze in trends naar de toekomst. Hij maakt zo allerlei patronen zichtbaar in de sociale werkelijkheid om ons heen, maar hij is niet in staat ook de dieper liggende krachten en structuren te duiden. Wat zijn nu de drijvende krachten achter al die 'toevallige' ontwikkelingen? Wat zal nu wel uitkomen van al die mogelijke ontwikkelingen en wat niet? En waarom? Als geïnteresseerde lezer kan ik me namelijk nog vele andere mogelijke trends voorstellen, die zeker zo waarschijnlijk zijn. Waarom zal het zo verlopen als Bakas beschrijft en niet anders? Deze methodologische zwakte is echt een gemis. Nu blijft het boek steken in een enorme brei van interessante mogelijke ontwikkelingen. Dat beeld wordt nog versterkt door de opbouw van het boek Het boek begint met een stukje geschiedenis onder de titel: Part 1: Megatrends of the past. In 40 pagina's beschrijft Bakas zijn persoonlijke visie op de geschiedenis van de mensheid. Helaas is deze inleiding niet echt relevant voor een beter begrip van de toekomstige trends. Tenzij het gaat om het beeld dat ook in het verleden alles steeds anders werd. Door het boek heen staan verder interessante interviews met denkers en deskundigen zoals Frits Bolkestein, Albert Vidal, Gida Kapoor en de kleinzonen van Churchill, Rooseveld en Stalin. Helaas dragen ook deze niet bij aan een beter begrip van de beschreven trends en megatrends. Dat geldt ook voor de vele prachtige illustraties. Deze lijken vaak weinig te maken te hebben met de hoofdtekst. Part 2: bestaat dan uit die 12 megatrends. In megatrend 12: 'Towards new power balances, the new boys surplus and management of anger' schetst Bakas mogelijke scenario's voor een nieuw mondiaal machtsevenwicht. De samenloop van een aantal crises op gebieden als financiën, energie, voedsel, water, overbevolking en klimaatverandering vraagt om nieuwe oplossingen. Volgens Bakas staan we nu als mensheid voor de keuze: doen we nu wat nodig is, of gaan we ten onder en vieren we met z'n allen het eind van de mensheid? In dit hoofdstuk spreekt Bakas zich duidelijk uit voor zijn persoonlijke voorkeur. Hij voorziet het einde van het Pesces tijdperk en het begin van een nieuw tijdperk: het Aquarius tijdperk. In dit tijdperk brengen we het materiële en het spirituele eindelijk (weer) met elkaar in balans. Het boek eindigt met een kleine toegift. Part III van het boek, (dat overigens slechts twee en een halve pagina tekst bevat) geeft concrete aanbevelingen hoe je voor te bereiden op deze megatrends. Aanbevelingen als burger, als zakenman of vrouw, als politicus, als filantroop, als bankier en als ondernemer. Dit slothoofdstuk is daarmee een soort praktische samenvatting van al het voorafgaande. Alles wordt anders en met deze tips kun je je hier op voorbereiden. Al met al een beetje onsamenhangend, maar regelmatig verrassend boek. In die zin lijkt het boek zelf ook op de toekomst. Schijnbaar onsamenhangend en steeds verrassend.
Over Peter van der Wel
Peter van der Wel houdt zich al ruim 30 jaar professioneel met de toekomst bezig. Hij is auteur van verschillende boeken op het gebied van futurologie en toekomstverkennen en mede-oprichter en voormalig vice-president van de Dutch Future Society.