'Leading with Questions' van Michael Marguardt bestaat uit drie delen. In deel 1 wordt uitgelegd waarom vragen zo'n krachtig instrument kunnen vormen voor individuen en organisaties. In deel 2 biedt Marguardt een praktische gids voor het stellen van effectieve vragen. En deel 3 bevat richtlijnen voor leiders om aan de hand van vragen specifieke resultaten te bereiken met individuen, teams of de gehele organisatie.
Van veel leiders verwachten we dat zij de antwoorden hebben. Soms nog voordat de ander de vraag heeft gesteld. Maar dat is juist het probleem, stelt de auteur: we worden verondersteld antwoorden te hebben, en niet om vragen te stellen. Om die reden is het ook niet verwonderlijk dat we steeds minder vragen. Immers, de gemakkelijkste manier om als leider je werk te doen is door anderen te vertellen wat ze moeten doen. Maar, aldus Marguardt, het gevaar is dat oplossingen van gisteren niet de problemen van morgen oplossen.
Vragen stellen en leren gaan hand in hand. Maar het omgekeerde is ook waar: het vermijden of negeren van vragen kan grote schade toebrengen aan een organisatie. Het stellen van vragen helpt een cultuur te veranderen, heeft invloed op de stijl van leidinggeven, betrekt medewerkers bij allerlei processen en geeft hen energie. Voldoende redenen dus om direct te starten met het stellen van vragen? Maar vragen stellen doen we vaak niet waardevrij: van de meeste vragen die we als leidinggevende stellen, weten we de antwoorden al.
Échte vragen onderscheiden zich door oprechte nieuwsgierigheid, ze delen niet alleen informatie maar ook de verantwoordelijkheid. De vragensteller zal moeten leren dat het niet om hem gaat, maar om de ander. Uit de vraag moet dus niet de slimheid van de vragensteller naar voren komen, maar de betrokkenheid bij de ander.
Dit kleine zinnetje bevat misschien wel de kern van het boek; zolang leidinggevenden vragen stellen ter meerdere glorie van zichzelf, blijft alles fake en komt de organisatie niet vooruit. Marguardt geeft veel voorbeeldvragen op allerlei gebieden. Zo geeft hij een prima overzicht van vragen die je elke dag zou kunnen stellen, of vragen op het gebied van verandering, van waarden of procesvragen na afloop van een bijeenkomst.
'Leading with questions' van Michael Marguardt bevat bovendien een schat aan informatie, maar blijft uitstekend leesbaar. Marguardt blijft van het begin tot het eind boeien. Op het eind wordt de lezer nog getrakteerd op een bijlage die ingaat op de rol van de vragenstellende leider. Marguardt ziet een grote rol weggelegd voor het leren op de werkplek. Vandaar dat hij Action Learning en het stellen van vragen als een uitstekend huwelijk ziet. Het is te hopen dat zijn gedachtegoed verder verspreid wordt.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
