Deze eeuw kent vele uitdagingen en de traditionele modellen bieden geen oplossing. Daar gaat Bleijenberg in het eerste deel van het boek op in. Door vele veranderingen moeten organisaties zich aanpassen en Bleijenberg merkte dat niet elke organisatie dat goed afgaat. Dit uit zich in vier symptomen: de organisatie worstelt om nieuwe (strategische) doelen te stellen, de organisatie worstelt om de activiteiten te organiseren, de organisatie worstelt om de doelen te behalen, en ten slotte de resultaten komen niet overeen met de verwachtingen.
Bleijenberg heeft deze observaties uit zijn eigen managementpraktijk gehaald en zullen herkenbaar zijn voor velen. Het concept ‘Swarm organisation’ is zijn antwoord op de worsteling die hij ziet. Het boek is in het Engels geschreven en een eigen uitgave. Helaas rammelt het Engels en staan er veel typefouten in het boek, wat erg afleidt tijdens het lezen.
In deel 2 lezen we meer over de ‘swarming organisation’. De inspiratie voor dit model kwam tijdens het duiken. Onder water observeerde Bleijenberg een zwerm vissen en toen vielen de puzzelstukjes op hun plaats. Hoe functioneert zo’n zwerm? Swarms hebben een grote verbondenheid, zijn zelfgemotiveerd, zelfstartend en zelflerend. Alleen de mens probeert een grote groep personen als hiërarchie te organiseren, concludeert Bleijenberg. Geen wonder dat het niet werkt! Is het mogelijk om de kenmerken van een zwerm te combineren met menselijke kenmerken? De uitkomst is een ‘swarm organisation’ die uit drie containers en zes elementen bestaat.
De eerste container is de adaptive culture capacity, oftewel het vermogen van een persoon of organisatie om zich aan te passen aan de normen, waarden en geloofssysteem van hun omgeving. De onderdelen daarvan zijn: reflectie op de eigen cultuur, spiegelen en bij elkaar passen, zelforganisatie, en zelfmotivatie.
De tweede container is connective capacity. Dit geeft aan in welke mate mensen of organisaties in staat zijn zinvolle en waardevolle relaties te creëren. De elementen hier zijn: delen van informatie en kennis, overvloedige verbinding, empathische focus, ondersteunende feedback.
Tenslotte is innovatieve capacity nodig. Dit is het vermogen van een individu of organisatie om mogelijkheden die anderen misten, te zien en te benutten en de status quo te veranderen. De elementen die daaronder vallen zijn: waardepropositie, rollen-gebaseerd ontwerp, generalisme en specialisme, ideeën en roadmap.
In ‘Swarm organisation’ zijn geen voorbeelden van dergelijke organisaties beschreven. Wel is er een online ‘Swarm Scan’ waarmee organisaties kunnen meten hoe ze scoren op de verschillende bovengenoemde onderdelen. Evert Blijenberg beschrijft alle essentiële elementen voor een ‘Swarm organisation’. Ik kijk uit naar de voorbeelden waar het functioneren van een bestaande organisatie die volgens dit model werkt, wordt beschreven. Een volgend boek, wellicht?
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.
Over Carla Verwijs
Carla Verwijs is managementconsultant met een specialisatie in kennismanagement.
