In een recente column in NRC Next betoogt Cuijpers op wat voor evolutionair mechanisme zo’n compliment inspeelt. Als onze voorouders op jacht gingen naar wilde dieren, bijvoorbeeld, dan betekende vluchten of vechten letterlijk overleven. ‘Zonder deze functionele angsten van destijds was de mens wellicht vroegtijdig uitgestorven.’
Juist deze overlevingsdriften spelen op, op het moment dat we moeten presteren. Bijvoorbeeld tijdens een examen, wanneer twintig tot vijfentwintig procent van alle kandidaten faalangst ervaart. ‘Faalangst is een van deze overgebleven angsten die voornamelijk leerlingen in het voortgezet onderwijs treft. Het besef van het móeten presteren met het oog op een welvarende toekomst, dringt zich op in verreweg de meeste puberhoofden.’
Cuijpers geeft vier tips:
1. ‘Geef kinderen meer eigen verantwoording op hun weg naar volwassenheid. Ga dus bijvoorbeeld niet nog talloze keren samen het aankomende proefwerk doornemen.’
2. ‘Hamer niet op die o zo belangrijke nachtrust voor een wellicht belangrijke toets. Steek geen goedbedoelde kaarsen aan die spanningen laten verdwijnen en die behoeden voor een slecht resultaat in het bijzijn van het kind.’
3. ‘Stel niet te mooie beloningen in het vooruitzicht, hoe motiverend en goedbedoeld dan ook. Een compliment of kleine attentie nadat de toets is gemaakt, kan daarna wél gezien worden als beloning voor de getoonde inzet.’
4. ‘En hou daarnaast zoveel mogelijk een normaal dagritme aan waarbij alledaagse dingen de focus van de toets op een ontspannen manier kunnen wegnemen.’
