Wat veroorzaakte de kredietcrisis? Dat is een makkelijke: hebzuchtige bankiers, natuurlijk, die met hun jacht op miljoenenbonussen hypotheken verstrekten aan mensen die zich dat eigenlijk niet konden veroorloven. Simpel! Mis, zegt Mathijs Bouman in zijn boek ‘De Elektrische Spijkerbroek’. Het waren Chinese en Indiase boeren die de crisis hebben veroorzaakt. Hè? Ja, je leest het goed. Die boeren gingen namelijk massaal naar de stad om te werken in de snel groeiende industrie en dienstverlening van respectievelijk China en India. Ze verdienden daar relatief veel geld, geld dat ze echter massaal oppotten om ooit een eigen huis of een auto aan te kunnen schaffen. Ondertussen belegde de Chinese overheid de miljarden die het land verdiende met de export naar het Westen op de Amerikaanse kapitaalmarkten. Daardoor stegen de Amerikaanse vermogensprijzen, waaronder die van huizen, die door de Amerikanen prompt weer werd gecasht om uit te geven aan nog meer goedkope Chinese producten. Dit vliegwiel moest wel een keer tot stilstand en dat gebeurde dan ook toen de eerste Amerikanen hun schulden niet meer konden voldoen.
Het boek van journalist en econoom Mathijs Bouman staat vol van dit soort eyeopeners en wetenswaardigheden. Wist je bijvoorbeeld dat het verhogen van de accijns op benzine goed is voor de Nederlandse economie? En dat het normaal is dat grote infrastructurele projecten als de Noord-Zuidlijn vertraging oploopt? Of waarom scheermesjes tegenwoordig zes mesjes bevatten? Nee? Ik ook niet. Totdat ik het boek van Bouman las. Nu weet ik het. En dat is toch wel handig, want nu begrijp ik de wereld om me heen een stuk beter dan daarvoor. Economie speelt in die wereld een steeds prominentere rol, en maar al te vaak laten beleidsmakers, politici en managers zich leiden door de verkeerde economische principes en onjuiste vooronderstellingen. Niet dat Bouman de wijsheid in pacht heeft, maar hij weet toch een aantal aardige onderzoeken boven water te toveren die geheel nieuwe inzichten opleveren op zaken die zo duidelijk leken. Zoals dat van die Chinese boeren die toch echt aan het consumeren moeten slaan. Of dat ook goed is voor de wereld als geheel, betwijfel ik. Maar dat moeten we dan misschien maar beter weer niet aan een econoom vragen.
Over Ben Kuiken
Ben Kuiken is filosoof, schrijver en ontregelaar. Als organisatiefilosoof helpt hij mensen om anders te denken, te kijken en te praten over organisaties en de problemen die daar ontstaan. Ben is auteur van een groot aantal boeken over organiseren, spelen, en filosofie, waaronder De laatste manager, De Organisatiefilosoof, en Het Zinnigste boek dat je ooit zult lezen.
