De benoeming deze week van Nitin Nohria tot de nieuwe decaan van Harvard Business School had niet op een beter moment kunnen komen. De 48-jarige hoogleraar en managementdenker is een expert op het gebied van ethisch gedrag, een vaardigheid die in het Amerikaanse zakenleven node gemist lijkt te worden. Vorige week nog werd zakenbank Goldman Sachs ervan beticht posities te hebben ingenomen tegen de beleggingsproducten die ze aan hun klanten verkochten. Dat terwijl de Verenigde Staten nauwelijks bekomen waren van de schok van financier Bernard Madoff, die via zijn pyramide-hedgefonds goedgelovige beleggers voor vijftig miljard dollar bleek te hebben opgelicht.
Dergelijke incidenten vragen om een nieuwe zakenmentaliteit, aldus Nohria, (mede)auteur van twaalf boeken, waaronder De Achterkant van de Managementrace, The Arc of Ambition, Breaking the Code of Change,‘What Really Works: The 4+2 Formula For Sustained Business Success’, en het pas verschenen ‘Handbook of Leadership and Practice’. Samen met HBS-collega Rakesh Khurana schreef Nohria twee jaar geleden in een artikel in maandblad Harvard Business Review dat managers in het afgelopen decennium hun legitimiteit hebben verloren. Hij pleitte voor de invoering van een ethische code, naar het voorbeeld van eed van Hippocrates in de medische wereld en het beroepsgeheim in de advocatuur. ‘Door middel van deze codes sluiten professionele instellingen een impliciet sociaal contract met andere leden van de samenleving: vertrouw ons de controle en jurisdictie over deze belangrijke taak toe,’ aldus beide auteurs.
Begin deze week bevestigde Nohria, zoon van een voormalig bestuursvoorzitter van het Indiase conglomeraat Crompton and Greaves en HBS-professor sinds 1988, dat hij nog steeds achter deze analyse staat. ‘Het vertrouwen van de samenleving in het bedrijfsleven heeft de afgelopen jaren een knauw opgelopen,’ zei hij tijdens een conference call waarin hij zijn benoeming bekend maakte. ‘Het lijkt me dat we ergens in die periode het gevoel van zingeving hebben verloren, namelijk dat als je een bedrijf opbouwt je dat op een duurzame manier moet doen. Soms heb ik het gevoel dat de drang om op korte termijn geld verdienen deze diepere beweegredenen heeft overvleugeld.’
Hoewel leiderschap in het zakenleven door het gebrek aan vertrouwen aanzienlijke schade is toegebracht, is het proces niet onomkeerbaar, aldus Nohria. ‘Vanuit een historisch oogpunt hebben we ons altijd kunnen spiegelen aan de figuur van de eerzame zakenman, die er trots op is dat hij contracten kan afsluiten met een handdruk. Ik zie geen reden waarom we dat ideaal niet kunnen herstellen.’
Nohria is de tiende decaan in het 102-jarig bestaan van Harvard Business School. Zijn termijn gaat op 1 juli in.
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.
