Als je het recente regeerakkoord leest dan kun je niet anders dan concluderen dat de impact van anders werken door toepassing van techniek wat magertjes is. Natuurlijk zijn er winstpakkers zoals de belofte dat bedrijven en burgers uiterlijk in 2017 zaken die ze met de overheid doen digitaal kunnen afhandelen, dat er tien publiek-private doorbraakprojecten komen gericht op vergroten gebruik ICT, dat digitaal procederen in het bestuursrecht mogelijk wordt en dat de departementale taakstelling onder meer gerealiseerd gaat worden door een versnelde inzet van basisregistraties. Maar er staan ook zaken zoals een klassieke fusie tussen drie provincies. Terwijl iedereen weet dat dat goed is voor minstens twee jaar navelstaren. Of in gemeenteland alles opschalen naar 100.000 plus gemeentes.
Wel jammer dat de recente aanbevelingen van de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid en Raad voor het openbaar bestuur in de wind zijn geslagen. Want die rapporten ademen een sfeer uit dat door ICT nú anders te positioneren je veel maatschappelijke kansen kunt realiseren. Weg dus met het denken in termen van techniek. Stoppen met de traditionele gedachte van de eOverheid. Want in de dagelijkse praktijk van beleid en uitvoering is een informatieoverheid (iOverheid) ontstaan. Dit is een overheid die volop ‘draait’ op nieuwe informatiestromen die door ICT mogelijk zijn.
Makkelijk natuurlijk om te blijven wijzen naar onze overheid. Om te jammeren dat die échte visie -en daarmee onze gemeenschappelijke ambitie- eigenlijk ontbreekt. Dat wordt ook onderschreven door mijn oude Deloitte baas Roger Dassen die zich in een recent interview het FD zorgen maakt over het gebrek aan dat wenkende perspectief in 2020. Waarin we als land duidelijke keuzes maken. Vooral omdat zoals hij voorspelt dat de ontwikkelingen op het gebied van ICT ervoor gaan zorgen dat in de komende vijf jaar er meer gaat veranderen in het bedrijfsleven dan in de afgelopen twintig jaar! Want routinematig werk, maar ook niet-routinematig werk van professionals zal fors geraakt gaan worden door slimmere toepassing van technologie. Kijk maar wat de gevolgen zijn van elektronisch bankieren of digitaal shoppen. Of naar de mogelijkheden van data-analyse bij zakelijke dienstverleners. Of toepassing van 3D printing voor productie en logistiek.
Dat vereist dus een visie op deze ontwikkelingen. En natuurlijk zoals Dassen opmerkt is dat niet iets dat uitsluitend uit Den Haag moet komen. Nee, op dit punt moet er duidelijk sprake zijn van een adequate publiek-private samenwerking. Waarbij ieder zijn eigen rol en verantwoordelijkheid pakt. Om zo in onderlinge dialoog elkaar nog meer en beter te kunnen versterken. Uiteraard gericht op dat gemeenschappelijke winnen in 2020!
Terechte vraag wat ons weerhoudt. Ik denk dat het veel te maken heeft dat we nog te veel in onze eigen wereld zitten. En waarin we het lastig vinden om over de grenzen van ons koninkrijk te denken. Onderstreept mijns ziens dat we wel wat vaker bij elkaar in de keuken moeten komen. Om samen te koken!
Over Dirk-Jan de Bruijn
Bedrijfseconoom Dirk-Jan de Bruijn is sinds 2004 actief in verschillende management- en directiefuncties binnen de Rijksdienst. Met een forse verandercomponent. Daarvoor was hij gedurende een twintigtal jaren actief als managementconsultant in het publieke domein verbonden aan Deloitte (en rechtvoorganger Bakkenist) en IBM. Hij heeft zich gespecialiseerd in netwerkleiderschap en systeeminnovatie.
