Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen: niet erg. De mens zoals wij die kennen, bevindt zich ruim 100.000 jaar op de aarde. Het woord evolutie zegt het al: de veranderingen verlopen geleidelijk, vrijwel onmerkbaar. Wat is tien jaar vergeleken met 100.000 jaar? Minder dan een druppel op een gloeiende plaat. Kijk eens om u heen. Ziet u grote getalen slimmere mensen? Ik niet. Soms bekruipt me zelfs het gevoel dat mensen dommer zijn. Zoals de leeghoofden die blind varen op hun navigatiesysteem en pardoes in een sloot rijden. Of neem een recent onderzoek waaruit bleek dat een aanzienlijk deel van de bevolking niet eens weet waarom wij Kerstmis vieren. Wie kan er nog rekenen? Weinigen. Anders zouden ze niet zijn beetgenomen in al die fraudeaffaires, zoals de megaschandalen rond aandelenlease, woekerpolissen, piramidespelen en de DSB. Het zijn heus niet alleen maar laag opgeleide mensen die hiervan de dupe waren. De onnozelheid en hebzucht loopt door alle lagen van de bevolking. Het fenomeen is zo oud als de weg naar Rome. Je zou verwachten dat slimmere klanten niet meer in goedkope praatjes trappen, maar het tegendeel lijkt waar.
Zo kan ik nog wel eventjes doorgaan. De mens is helemaal niet slimmer dan tien jaar geleden. En uiteraard ook niet dommer. Het grote verschil tussen toen en nu is de enorme informatiediarree die op ons afkomt. Andere situaties, ander gedrag. Meer informatie betekent simpel meer verwarring. Denk aan de heisa rond de inentingsprogramma’s. Volgens sommigen een uitgelezen kans voor de overheid om de burger te bespioneren. Toen ik naar de huisarts ging voor mijn griepinjectie vroeg ik: graag een prik met nanochip. De verpleegster schaterde van de lach en repliceerde gevat: ‘Meneer Hoetmer zo belangrijk bent u nou ook weer niet, dat de overheid u wil volgen!’
Zo die zat. De klant 2.0 is door al die informatie onzekerder dan ooit. De ene keer denken ze precies van de hoed en de rand te weten en de andere keer zijn ze volslagen hulpeloos en varen ze blind op idioten. De consument ziet door de bomen het bos niet meer en klampt zich vast aan een stuk wrakhout dat toevallig voorbij drijft. Maar is dat nou werkelijk zoveel anders dan vroeger? Toen geloofden wij nog in geestelijken, burgermeesters, leraren en andere notabelen. Daar keken wij tegenop. Deze autoriteiten zijn gewoon vervangen door anderen, zoals celebraties of het grote orakel dat internet heet. De verschillen? De massa heeft toegang tot (quasi) kennis en de houdbaarheidsdatum is een tikje korter. Maar verder? Niets aan de hand. Gewoon business as usual.
Column
Klant 2.0
Het kon niet uitblijven, na web 2.0 is de klant 2.0 geboren. Volgens sommigen is de klant slimmer dan tien jaar geleden. En beter geïnformeerd natuurlijk. Je verkoopt ze geen knollen voor citroenen meer. Het tijdperk van de sluwe verkoper die zijn naïeve clientèle met gladde praatjes inpakt is definitief verleden tijd. Maar hoe waarschijnlijk is het dat de mens plotseling een sprong maakt in de evolutie?
