Als je topman bent van een bedrijf met 108.000 werknemers , 320 miljard omzet, 25 miljard winst in 2006 en 31 miljard winst in 2007, heb je het niet gemakkelijk. Dan heb je volkomen terecht een salaris in de buurt van de 10 miljoen Euro en dat heeft helemaal niets te maken met de populistische term ‘het grote graaien’. Hij staat daarin overigens niet alleen, ook andere directeuren als Ad Scheepbouwer (KPN) en Cees Storm (ex-Aegon) ondersteunen zijn ideeën.
Ik wil u even meenemen naar de wereld van leidinggevenden in een bedrijf met meer dan 100.000 werknemers. Heeft u enig idee hoe dat gaat? Misschien heeft u ooit wel eens meegedaan aan een managementgame. Je drukt op wat knoppen en na afloop van de periode komen er allerlei kengetallen terug die bepalen of u in de afgelopen periode op de juiste knoppen heeft gedrukt. Je zit de hele tijd te werken in een virtuele werkelijkheid zonder ook maar enige verbinding met de realiteit van alle dag.
Je zit veilig te vergaderen en op knoppen te drukken in de illusie dat die andere 100.000 mensen gehoorzamen aan de topman met zijn joystick achter zijn dashboard. Vergelijk dat eens met een brandweerman, een verpleegkundige die ieder moment levensbedreigende fouten kan maken of onze soldaten (M/V) in Uruzgan.
Hij kent de echte wereld niet, hij zit alleen maar te vergaderen en te turen op zijn Tom-Tom scherm. Met leidinggeven aan 100.000 man heb je trouwens helemaal geen tijd voor de realiteit. Om Jeroen heen zit een hele hofhouding van mensen die bepalen wat Jeroen wel en niet mag zien op zijn scherm. U denkt toch niet dat Jeroen de realiteit krijgt te zien van zijn hofhouding? Die zou hij natuurlijk wel willen zien, maar zijn hofhouding beschermt hem daartegen. Toch? Begin 2004 werd door Shell bekend gemaakt dat de bewezen reserves van olie en gas twintig procent lager waren dan aangenomen. De olie- en gasreserves die in de boeken stonden, waren niet allemaal daadwerkelijk bewezen winbaar.
Hoe erg het is met de virtuele realiteit van onze topmannen, bleek op het moment dat de advocaat van Cor Boonstra hem moest verdedigen omdat hij in België wat gerommeld had met voorkennis over aandelen. De advocaat van Boonstra zei toen: ‘Reconstructie en herinnering lopen bij hem door elkaar. Dat heb ik vaker bij cliënten gezien die uit de top van het bedrijfsleven komen. Zij willen geen ‘nee’ verkopen. Dat wil niet zeggen dat ze dingen uit de duim zuigen, maar wel dat analyse, herinnering en reconstructie door elkaar lopen’. Het zal maar over je gezegd worden in de rechtszaal door je eigen advocaat. Te lang achter de computer gezeten. Als het je kind was zou je zeggen: ‘Zeg, moet jij niet eens buiten gaan spelen met echte vriendjes?’
Een ding weten we nu zeker. Geld maakt niet gelukkig, respect wel. Nooit heeft iemand tegen Jeroen gezegd: ‘Jeroen, jij maakt voor mij het verschil, dankzij jou heb ik vandaag een topdag.’ In de Thuiszorg kon je vroeger nog wel het verschil maken totdat de Jeroens van deze wereld ingrepen en kwaliteit meetbaar gingen maken omdat het anders niet paste in de werkelijkheid van spreadsheets en dashboards. 9.400.000,00 Euro past daar nog net wel in. Analoge kwaliteit als ‘Dank je wel, Jeroen. Nederland is trots op je’ echter niet.
