Al het gedrag van medewerkers waar je als manager aandacht aan geeft groeit, is de ogenschijnlijk eenvoudige stelling van dit kleine boekje. Geef je aandacht aan gedrag van je medewerkers dat je niet wil dan zal dit gedrag groeien en bereik je daarmee het tegendeel van wat je wil. Het hele boek is dan ook een pleidooi om als manager de zaken niet vanuit problemen en knelpunten aan te pakken, maar aandacht te geven aan wat je wel wilt.

Als je een boek onder ogen krijgt van de managementfilosofen René ten Bos en Ruud Kaulingsfreks dan ga je er eens even goed voor zitten. Twee bekende heren die in de regel wat te melden hebben en die met elkaar besloten hebben 'een wonderlijk woordenboek voor de weldenkende manager' (dat is de ondertitel) te schrijven. Ze begrijpen allebei dondersgoed dat je met filosofie uiteindelijk in deze moderne wereld geen droog brood kunt verdienen (bladzijde 60), dus geef je aan managers cursussen en schrijf je zo nu en dan een boek in de hoop van managers ooit weldenkende mensen te maken. Ik beoordeel een boek eigenlijk altijd op twee punten: (1) kan het mij inspireren en (2) word ik er wijzer van?

Op de omslag van het boek 'Ondernemen doe je' staat een meisje afgebeeld dat al op jonge leeftijd aan het ondernemen is. Eigenlijk zegt de omslag wat de auteurs in dit boek in meer of mindere mate naar voren laten komen: ondernemen zit in je. Je leert het niet op school, je kunt het niet na-apen en je leert het dus ook niet uit een boekje(?). 

Er zijn maar weinig mensen die nooit dromen over het avontuur van een eigen onderneming. Jaarlijks hakken vele durfals de knoop door, jaarlijks worden velen een illusie armer. De aanleiding en de achtergrond waar vanuit gestart wordt zijn belangrijke succesbepalende factoren. Meestal wordt gedacht dat een positieve achtergrond inherent is aan een hoog slagingspercentage. 

1998 was een topjaar voor Baan Company. Top in positief en negatief opzicht. Jan Baan was topondernemer en door de deal met Boeing was Baan de naam op elke shortlist voor een ERP-selectie. In het midden van het jaar droeg oprichter en CEO Jan Baan zijn stokje over aan Tom Tinsley om Baan Company naar een marktleiderschap op wereldschaal te brengen.

Dit is mijn eerste kennismaking geweest met de sprekende Tom Peters. Geweldig. Passie, vaart, humor, realisme en vooral heel veel ideeen. Een stortvloed. Het luisteren naar deze man is een ervaring.

D

Het is boeiend om in het voorwoord van een boek te lezen wat de reden en wijze van totstandkoming is. Een groep professoren op het gebied van kennismanagement kwam in het voorjaar 2003 tot de conclusie dat het moeilijk is om de effecten van kennis en leren concreet te maken.

In zijn nieuwste boek 'Hart voor de zaak' schenkt Jack van Minden aandacht aan een onderwerp waarover we tot nu toe weinig vernemen in de populaire management literatuur, namelijk 'Organizational Citizenship Behavior' of 'OCB'. Medewerkers die dit gedrag vertonen, zijn de spil waarop elke organisatie draait. 

Daniel Ofman heeft in 2004 afscheid genomen van 'zijn' bureau voor organisatieontwikkeling: Kern Konsult. Hij heeft vervolgens Core Quality www.corequality.nl opgericht, waarmee hij zijn ideeën en producten ook internationaal wil verspreiden. Ofman lijkt onlosmakelijk gekoppeld aan zijn ontdekking van het kernkwadrant, dat tijdens een boswandeling spontaan in hem opkwam. 'Bezieling en kwaliteit in organisaties' is interessant voor iedereen die verbinding en ontwikkeling zoekt in leven en werk.

Een dagboek is een persoonlijk document. Sommige dagboeken lenen zich echter voor publicatie omdat de inhoud ook voor een groter publiek interessant is. Frits Bolkestein heeft vrijwel dagelijks aantekeningen gemaakt tijdens zijn ambtsperiode als Eurocommissaris, een functie die hij ruim vier jaar vervulde. Het is van het begin af aan zijn bedoeling geweest dit dagboek, getiteld 'Grensverkenningen', uit te laten geven. Maar welke doelgroep hij, of de uitgever, hierbij voor ogen had, is onduidelijk. Veel passages zijn onbegrijpelijk voor mensen die de wereld van de Europese Commissie nauwelijks kennen.

Toen ik 'De Zeven bronnen van arbeidsvreugde' ter beoordeling kreeg aangeboden heb ik me direct voor genomen na te gaan in hoeverre het lezen van dit boek arbeidsvreugde geeft. In eerste instantie geeft het de indruk dat het een werkboek is en nogal een 'druk' exemplaar. Veel tabellen, figuren en citaten en ook nog af en toe een interview. Het boek is geen doorsnee boek en wil dat gelukkig ook niet zijn. Het is dan ook geen boek om in een ruk uit te lezen. Het is een werkboek en dat bepaalt dan ook min of meer de doelgroep.

Bij begrippen als 'medezeggenschap' en 'overleg in de onderneming' denken de meesten van ons aan de traditionele vormen: de overlegvergadering met de ondernemingsraad (OR) en de onderhandelingen met de vakbonden. De auteurs van 'maatwerk in overleg' wijzen erop dat de afgelopen decennia een veelheid aan andere vormen van participatie is ontstaan: in projectgroepen, werkoverleg, verbeterteams, klankbordpanels en dergelijke. praten werknemers mee over de werkprocessen en het ondernemingsbeleid. Dat roept de vraag op, of de OR inmiddels niet overbodig is. De verrassende uitkomst van het onderzoeksrapport 'Maatwerk in overleg' is dat, hoewel de auteurs op zoek gingen naar nieuwe vormen van participatie, zij uitkwamen bij de vaststelling dat moderne participatie juist tot stand komt in de combinatie van oude en nieuwe vormen.

Het begrip coaching heeft een vaste plaats veroverd in de vakbladen en vakliteratuur voor de manager.Ik noem er slechts een paar: ' Succesvol coachen' van John Whitmore, 'Professioneel coachen' (Wijchers), 'Meesterlijk coachen' (Hargrove), 'Veelzijdig Coachen' (Scheweer), 'Coaching' (Schreyogg) en zelfs 'De Tao van het coachen' (Landsberg). Zowel het begrip coach(ing) zelf als de rol van coach is kennelijk voor meerdere interpretaties vatbaar, lijkt de veelheid aan titels te willen zeggen. Steevast staan vragen als "Wat is coachen?" en 'Wat doet een effectieve coach?' in de inhoudsopgave vermeld. Wat heeft 'Effectief coachen' van Marshall Cook te bieden?

Er zijn vele tientallen boeken verschenen over internetbedrijven, E-commerce, nieuwe economie, dotcoms en E-business. Door de mogelijkheden van het internet zijn vele veranderingen in gang gezet op maatschappelijk, sociaal en economisch vlak waardoor bedrijven zich moeten gaan instellen op een andere manier van zakendoen. Nieuwe en andere producten en diensten worden aangeboden die andere organisatievormen vereisen. Internettechnologie dient hierbij vooral als facilitator voor deze veranderingen en creëert nieuwe mogelijkheden die leiden tot een verandering in de bestaande organisatie en in de relaties tussen de organisaties.

In tijden van grote verandering is het bewonderenswaardig dat auteurs een blik durven werpen op de toekomst. Auteurs Prahalad en Ramaswamy schreven in 2004 het boek 'De toekomst van concurrentie'. De ondertitel die zij aan het boek meegaven was Waarde creëren samen met de klant.

De titel is veelbelovend en dat wordt in dit geval ook volledig waargemaakt. Vooruitlopend op de conclusie van de recensie: auteurs Henry Mintzberg, Bruce Ahlstrand en Joseph Lampel hebben met 'Strategie slaat terug' een fantastisch boek geschreven en samengesteld over strategie.

De titel van het boek triggerde bij mij al een bekend onderbuik gevoel van er is iets gaande in de organisatie, maar ik kan er geen vinger achter krijgen. Tijdens het lezen wordt steeds goed duidelijk gemaakt wat de verschijnselen van gedoe zijn en vervolgens worden de achterliggende mechanismen duidelijk gemaakt.

In 'Gedoe komt er toch' worden 'klassieke' wijsheden over organisatieverandering aan de kaak gesteld. Met vaak rake observaties worden ideeën als 'heldere doelstellingen', 'betrokkenheid van medewerkers' en 'draagvlak creëren' tegen het licht gehouden.

Met plezier en herkenning las ik het boek 'Gedoe komt er toch'. Ik begeleid veranderingstrajecten. Keer op keer proef ik angst voor gedoe. De directie verwacht (en krijgt dus) weerstand. De werkvloer vreest opnieuw niet gehoord te worden (terecht). Zo gezamenlijk een positief proces ingaan?