‘Ik heb alle stukken voor je uitgeprint, behalve dat stuk over de tabakscode.’ ‘Prima, doe je ze even in mijn tas, ik ga er zo vandoor.’ Tijdens de vergadering komt de directeur in kwestie erachter dat de stukken over de Code Tabaksblat ontbreken. Deze parafrase van een ingezonden brief in het NRC geeft onbedoeld een beeld van de status van de ‘code’. Bij mensen op de werkvloer totaal onbekend, en ook nog niet al te levend bij mensen die het direct aangaat. De reden voor deze wat wankele status kan liggen in de consequenties van de code (een stortvloed aan regeltjes, risicoaansprakelijkheid, enzovoort), maar misschien ook wel in de schaarse toegankelijke literatuur over dit onderwerp. Dit jaar verscheen het boek Codes & Commissarissen van Jan Schoenmakers en Heske van Eyck, een boek waarin de toezichthouders zelf aan het woord worden gelaten.

In 1998 verscheen onder auspiciën van Berenschot 'Het managementmodellenboek', waarin managers en adviseurs bekende en minder bekende modellen toelichten en becommentariëren. Vanuit de inkooppraktijk van ditzelfde adviesbureau is nu 'Het inkoopmodellenboek' opgesteld. Het voorwoord van het boek wijst erop dat 'leren' onderdeel is van het woord 'modelleren'. Leren door de juiste vragen over een model te stellen, vragen die het model vormgeven en wellicht de basis zijn voor nieuwe of aangepaste modellen.

De auteur van het boek 'Amerika, voor en tegen' is Maarten van Rossem: Amerika-deskundige, bijzonder hoogleraar en columnist. Op televisie komt hij nogal nukkig over, maar op papier is zijn realisme en licht cynisme een genot!

Het scheepsbouwimperium dat Cornelis Verolme in de periode na de tweede wereldoorlog opbouwde, bestond eigenlijk maar 25 jaar. Van 1946 tot midden 1971, toen het bedrijf van Verolme fuseerde met (of eigenlijk opging in) het Rijn-Schelde-bedrijf. De biografie van Ariëtte Dekker beschrijft op een knappe manier de opkomst en ondergang van het bedrijf dat zo verweven was met de persoon Verolme. Zoals de hele biografie trouwens een toonbeeld is van gedegen documentatie, en zorgvuldigheid in de opbouw van het verhaal. 

Laat de woorden innovatie, vernieuwing en/of ideeën vallen, en in menig bedrijf valt een eerbiedige stilte. Mooie woorden, leuk om mee bezig te zijn, en natuurlijk voorwaarde voor een gezonde toekomst. Maar hoe kom je op goede ideeën? Hoe krijg je het voor elkaar om ideeën te verkennen en op waarde te schatten? Moeilijk. 

Hoe houdt u als manager uw persoonlijke inspiratie in stand, temidden van slecht-nieuwsgesprekken met medewerkers, het doorvoeren van reorganisaties, hevige concurrentie en over de schouder meekijkende toezichthouders? Het is alles behalve eenvoudig om persoonlijke principes daadwerkelijk in praktijk te brengen in woelige tijden. Sterker nog: die dagelijkse praktijk kan managers corrumperen en aantasten in hun moreel gedrag, zoals de rechtszaak rond de topmannen van Ahold heeft laten zien. 

Bekman geeft in 'Adviseren in verandering' zijn visie op het adviesrepertoire dat nodig is om veranderingen te realiseren. Veranderingen vragen volgens Bekman om horizontaal adviseren. Daarbij verbindt de adviseur zich met iets wat 'de organisatie' voor zijn klanten daadwerkelijk wil bewerkstellingen, wil veranderen, of wil verbeteren. Het gaat om veranderingen in de processen van waardeschepping, samenwerken, en/of leidinggeven. De adviseur staat in dienst van deze taak en is weliswaar verbonden met de top van de organisatie, maar neemt een vrije positie in tussen alle belanghebbenden. Bij horizontaal adviseren is ook de manier waarop de top van de organisatie zich met het vraagstuk verhoudt onderwerp tijdens de adviesgesprekken.

Volgens velen doet de regio er in deze tijd van mondialisering niet meer toe. 'Space shrinking technologies' zoals transport-, informatie- en communicatie-technologie zouden de wereld tot een dorp hebben gemaakt: 'the global village'. Dat de rol van regio's zelfs in een klein land als Nederland niet is uitgespeeld, blijkt uit 'De Beste Provincies voor Ondernemers' van Robert Blom. Dit boek laat zien dat de kwaliteit van het ondernemerschap van provincie tot provincie verschilt. Mondialisering en regionalisering sluiten elkaar blijkbaar niet uit.

36 Strategemen voor managers van Harro von Senger is een handzaam boekje om de Chinese manier van zakendoen enigszins te doorgronden. Volgens Von Senger maken Chinezen (ook andere Aziaten overigens) veelvuldig gebruik van listen, strategemen dus.

Een combinatie van de vakgebieden marketing en HRM om te komen tot tevreden klanten en tevreden medewerkers, en ook nog eens een gestroomlijnde organisatie. Dat is de kern van het boek De gelukswinkel van Paul Postma en Maurits Bruel. Hoewel de titel wat ongelukkig gekozen is, bij ‘een gelukswinkel’ krijg je toch andere beelden op je netvlies dan een feestelijk huwelijk tussen marketing en HRM, is het natuurlijk niet verkeerd om je commerciële strategie te integreren in je personeelsbeleid. Is een bedrijf dat volledig klantgericht werkt automatisch ook een leuke werkplek? Zijn marketing- en HRM-beleid zo goed te verenigen dat klantgericht ook ‘medewerkergericht’ is? Of kunnen marketing- en HRM-beleid onafhankelijk van elkaar worden ontwikkeld, zonder dat de ene discipline het graf voor de andere graaft? Dat zijn een paar van de vragen waar in De Gelukswinkel antwoord op wordt gegeven.

Een collega komt bij u met een probleem. 'Laat maar', zegt u. 'Ik doe het zelf wel, dat gaat sneller.' Dat doet u één keer, en nog een keer, maar de collega staat binnen de kortste keren weer aan uw bureau, met weer eenzelfde soort probleem. Andere collega's hebben gehoord dat u problemen zo snel oplost. Zij komen nu ook geregeld langs. En u heeft het al zo druk... 

'Het Boek Verandering' is geen conventionele managementlectuur. Nu wordt eens niet een methode of instrument chronologisch uit de doeken gedaan. Er wordt een 'body of knowledge' gepresenteerd, zoals de auteurs (Steven en Wouter Ten Have) het zelf ook noemen. Die kennisverzameling gaat over het veranderproces.

De exploderende lamp op de kaft van het boek 'Doelgericht vernieuwen' heeft een duidelijke boodschap. Het bekende lampje dat oplicht bij een goed idee kan inderdaad exploderen. De methode die in dit boek aangedragen wordt voor het structureren en effectueren van het creatieve proces zal zeker bijdragen aan deze explosie.

De meeste boeken over advies zijn nogal instrumenteel. Dat is niet verwonderlijk, want bijna alle boeken over advies komen uit de keuken van adviesbureaus die hun eigen menu aanprijzen, en vervolgens graag willen opdienen. Een mooi voorbeeld is het boek The McKinsey-methode van Ethan Rasiel. (De opvolger, De McKinsey-praktijk, is meer van hetzelfde, alleen ligt de nadruk meer op de uitvoering.) In dit boek ligt de spreekwoordelijke advieshamer wel erg dicht bij de probleemspijker. Met andere woorden: de oplossing voor alle problemen is vervat in de specifieke bureauaanpak. Theo IJzermans kiest in zijn boek Omgaan met weerstand in adviesrelaties voor een totaal ander perspectief: wat als het advies nog zo goed is, maar de klant wil er niet aan? Dan heb je te maken met een rubberen spijker waar geen hamer tegen opgewassen is.

De meeste boeken over strategie zijn van een dodelijke saaiheid. Men gaat er kennelijk vanuit dat strategie een bijzonder gewichtig onderwerp is dat slechts in nog gewichtiger woorden tot zijn recht komt. Abstracte plannen worden in even abstract jargon gepresenteerd. Plannen die leiden tot de keuze voor generieke posities gebaseerd op systematische omgevingsanalyses. Zoeken naar een optimale ‘fit’ om de aanwezige ‘weaknesses’ en ‘threats’ te minimaliseren. Bijvoorbeeld. Dit type strategische exercities wordt uitgevoerd en gepresenteerd door bijzonder serieus ogende mannen, die saai hoog in het vaandel hebben, maar niettemin menen dat hun wapperende banier de troepen in beweging zal krijgen. In het boek Strategie slaat terug! slaan de Amerikaanse hoogleraren Mintzberg, Ahlstrand en Lampel letterlijk terug.

Maatwerk leveren lijkt al enkele jaren voor steeds meer organisaties dé voorwaarde om te kunnen overleven. Dat geldt niet alleen voor bedrijven in de profitsector, ook zorgleveranciers zijn in rap tempo bezig confectie te verruilen voor een meer individuele(re) invulling van hun aanbod. Het resultaat wordt ook wel 'cafetariamodel' genoemd: de cliënt kan uit het aanbod kiezen wat hem het beste past.

Het bedrijf waarvoor ik werk, is sinds een aantal jaren onderdeel van een beursgenoteerd Amerikaans concern. Ik heb dus regelmatig contact met Amerikanen. Je merkt dat er verschillen zijn in cultuur die je niet altijd direct kunt benoemen. Ik was dus op zoek naar meer informatie over deze twee culturen.

De titel 'Handboek ontwikkelingsgericht coachen. Een hefboom voor zelfsturing' laat precies zien wat voor boek dit is: een handboek! In dit geval voor gevorderden. Rudi Vandamme laat op een zeer gestructureerde manier zien hoe ontwikkelingsgericht coachen volgens hem in elkaar zit, wat de stappen en processen daarin zijn, en hoe je als coach daar een rol in kan vervullen. Daar heeft hij 368 bladzijden voor nodig, maar dan heb je ook een gedegen inzicht in zijn gedachtegang. Het boek is een aanrader voor mensen die hun eigen aanpak tegen het licht willen houden en wat goede raad in ontvangst nemen.

Heeft het zin om in 2006 een boek te recenseren dat al in 1991 werd uitgebracht? Meer dan 70000 exemplaren van deze ever seller zijn er sinds de eerste publicatie verkocht. Verdere aanbeveling lijkt overbodig. Toch is er een mooie aanleiding dit boek nog eens onder de loep te nemen. 'Adviseren als tweede beroep' van Hannah Nathans kan nog jaren mee: het is een compleet, actueel en overzichtelijk werk op het gebied van adviesvaardigheden voor onder andere staf- en beleidsfunctionarissen. Maar ook mensen die met regelmaat beroepsmatig geadviseerd worden, kunen met dit boek hun voordeel doen.

Het boek 'Integriteitsbeleid bij het Rijk' van Robert Vos en Hillie Beentjes is bedoeld als wegwijzer voor de moderne overheidsmanager. De auteurs werken bij het ministerie van Financiën en dragen daar hun steentje bij aan een integere overheid. Integriteit bij de overheid is een thema dat door de parlementaire enquête naar de bouwfraude weer in volle hevigheid op de agenda is geplaatst. Terecht stellen de auteurs dat een overheid die wetten en regels maakt en handhaaft en die regels zelf niet naleeft, ongeloofwaardig is voor haar burgers, met alle gevolgen van dien. De overheid moet een voorbeeld stellen. De auteurs stellen terecht dat de druk op de overheid om integer te zijn steeds groter wordt.