Er zijn inmiddels rondom reflecteren vele publicaties verschenen. Het zijn vooral boeken en dat is jammer, vindt Marijke Lingsma, want wat geschreven is beklijft in de regel nooit zo lang. Leren in interactie doet het veel beter en daarom ontwikkelde zij samen met twee docenten van de Haagse Hogeschool het Reflectiespel.

Kevin Lane Keller is de grondlegger van de customer based approach. Zijn magnum opus, Strategic Brand Management, is bewerkt voor de Nederlandse markt. Het boek, met de titel Strategisch merkenmanagement, heeft de ambitie het gedachtegoed van Keller toegankelijk te maken voor het hoger onderwijs.

Luisteren naar jezelf is een belangrijke voorwaarde voor persoonlijke effectiviteit. De vraag is alleen: naar wie luister je dan? Want de menselijke persoonlijkheid bestaat uit meerdere ikken, waarvan sommige doorgaans het hoogste woord hebben en andere meestal zwijgen. Volgens de aanhangers van de psychology of selves althans.

Het HOE-boek voor trainers van Marcolien Huybers wordt gepresenteerd als ‘een complete gids over leren, ontwerpen, begeleiden en zelfreflectie’. Een ambitieuze doelstelling, waarvan de reikwijdte niet meteen door een heldere inleiding wordt afgekaart. Gaandeweg blijkt het boek echter geen handboek te zijn, laat staan dat het de pretentie heeft alle andere boeken over het onderwerp overbodig te maken. ‘Compleet’ wil niets anders zeggen dan dat alle relevante facetten van het trainersvak aan bod komen; het leren van mensen, het ontwerpen en begeleiden van trainingen en de zelfreflectie van de trainer als ultiem kwaliteitszorginstrument.

Internet is geen medium; het vormt slechts de verbinding tussen alle content in de wereld. Tot die opmerkelijke conclusie komt Bart Hufen aan het eind van zijn boek Laat met je merk spelen - Games als marketingmiddel. Het opmerkelijke zit ‘m vooral in de radicale afwijzing van het idee dat in het internettijdperk ‘alles anders is geworden’. Internet biedt volgens Hufen dezelfde content als alle traditionele marketing(communicatie)middelen bij elkaar en is daardoor veel effectiever. De Experience Economy heeft zich tot een Entertainment Economy ontwikkeld met een hoofdrol voor de spelende mens. Daarom zijn games een marketingmiddel dat maar beter serieus genomen kan worden.

Intervisie geldt al jaren als een prima hulpmiddel om werkproblemen waarvoor normaal gesproken geen aandacht (lees: tijd) is, op te lossen. Vooral in de gezondheidszorg en het onderwijs wordt heel wat intervisie gepleegd. Hoewel er diverse methoden voor zo’n collegiale consultatie zijn, is de werkwijze uiteindelijk steeds hetzelfde. Iemand brengt een probleem in en wordt daarover door andere mensen zo bevraagd dat er gaandeweg voldoende duidelijkheid ontstaat om voortaan adequaat met het ingebrachte probleem om te gaan. Op al die werkvormen heeft Petra de Ree nu een speelse variant gemaakt: Het persoonlijke APK-spel.

Wat ooit begon als een stel ringbanden met artikelen over coaching, werd uiteindelijk een serieus handboek: Het handboek voor coaching. Drie luxe gebonden delen met een totale omvang van ruim achthonderd bladzijden onder redactionele leiding van Alex Engel. Een gewaardeerd naslagwerk voor iedereen die op professionele basis met coaching bezig wil zijn, maar te omvangrijk en te duur voor een arme student. Sinds kort is voor die laatste doelgroep een speciale versie beschikbaar, beperkter van opzet en goedkoper, maar nog steeds volledig genoeg om direct met het geleerde aan de slag te kunnen gaan. Althans, dat belooft de samensteller in het ‘Woord vooraf’.

Het gebruik van interactieve media is een must voor iedere marketeer. Sterker nog: de mate waarin bedrijven erin slagen de personal touch in hun marketinginspanningen voortdurend te optimaliseren, is een kritieke succesfactor van belang. Zo luidt, kort samengevat, de boodschap die de schrijvers van Interactieve marketing hun lezers willen meegeven. Dat zijn vooral studenten in het hoger economisch onderwijs, maar ook voor praktiserende professionals heeft het boek ongetwijfeld genoeg te bieden. ‘Interactieve marketing’ wil de lezer op een gestructureerde manier leren kijken naar de nieuwe mogelijkheden die de internettechnologie biedt en dat is ook voor ervaren marketeers nog lang niet altijd gesneden koek.

In zijn boek Onderwijsinnovatie: geen verzegelde lippen meer neemt Dolf van den Berg iedereen die beleidsmatig iets met onderwijs te maken heeft, de maat; politici, bestuurders en leidinggevenden. Zijn oordeel is even genadeloos als herkenbaar: gebrek aan visie, gebrek aan leiderschap en een toenemend aantal leraren dat het allemaal wel gelooft.

Meerwaardecreatie is in balans zijn, schrijft Michel Jansen in zijn boek Brand Flow. Balans tussen de eigen competenties, relevantie voor de consument en onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie. Meerwaardecreatie is geen luxe, maar de essentie van het bouwen van een succesvol merk.

Is Het adviseursspel dat binnenkort verschijnt spannend? En is het eigenlijk wel een spel? Ieder wedstrijdelement ontbreekt namelijk en er zijn in principe geen winnaars of verliezers. M&L vroeg het een van de makers, Gerard Hoendervanger.

Een feedbackinstrument en een ‘tool’ om het eigen functioneren bespreekbaar te maken. Aldus wordt Het SuccesManagementSpel gepresenteerd. Je kunt het in je eentje spelen én in teams, bijvoorbeeld bij het voorbereiden van POP- en coachingsgesprekken, maar ook als leidraad tijdens die gesprekken zelf. Het spel is ontwikkeld door Miranda Langedijk en Wendy de Peuter, die inspiratie opdeden tijdens hun werk als trainer en personal coach.

Essentie van communicatie is de opvolger van het succesvolle ‘Basisboek communicatie’, de klassieker van Wil Michels die in de loop der jaren heel wat hbo-studenten de weg gewezen heeft in de boeiende wereld van de bedrijfscommunicatie.

Verantwoord ondernemen door bedrijven van Dick van der Meijden is een boekje voor MVO-opdrachten. Duidelijk van opzet, prettig leesbaar en voor dat doel prima te gebruiken. Niet minder, maar ook niet meer.

Onder het motto ‘Geef het volk brood en spelen’ ontwikkelde Fenno Moes opnieuw een spel dat tot doel heeft de communicatievaardigheden van mensen te verbeteren. Nadat hij eerder, samen met Bert van Dijk, tekende voor Het grote beïnvloedingsspel, maakte hij nu een spel met een bredere insteek: Het communicatiespel.

Sinds Joep Schrijvers in 2002 zijn succesvolle boekje Hoe word ik een rat? publiceerde, geldt ‘rattigheid’ zo’n beetje als een serieuze competentie, al waagt niemand het haar in een officiële competentiebibliotheek een plaats te geven. ‘Rattigheid’ staat immers voor konkelen en samenzweren; gedrag dat je zonder discussie als negatief en ongewenst hoort af te doen.

Strategisch selecteren onder redactie van onder andere Marius van Dijke en Jef Syroit beschrijft personeelsselectie vanuit het perspectief van de organisatiestrategie. In dit boek beschrijven en bediscussiëren elf auteurs een groot aantal selectietechnieken en hun status binnen de wetenschap en de professionele selectiepraktijk.

Het boek 'Verandermanagement. Een integrale aanpak' gaat over strategische veranderingen - het grotere werk dus - en wordt gepresenteerd als een praktische handleiding voor managers en studenten in - vooral - het hoger en universitair onderwijs. Dat ‘vooral’ is waarschijnlijk een hint in de richting van opleidingen op masterniveau. Met dit boek in de hand moet het mogelijk zijn gewenste organisatieveranderingen vast te stellen, te ontwerpen, implementeren en evalueren.

Strategie en management van Hans Veldman wordt gepresenteerd als een studieboek voor het hoger onderwijs dat tot doel heeft de belangrijkste aspecten van strategie te beschrijven, zodat duidelijk wordt dat strategie in alle typen organisaties een dominante rol speelt. Dat is een even helder als een opmerkelijk streven, want zo’n boek was er bij mijn weten nog niet en eigenlijk werd het ook niet gemist.

Ooit waren het mooie tijden voor marketeers. Ze hadden overal verstand van (of werden geacht dat te hebben) en bemoeiden zich het liefst met alle beleidsterreinen die ertoe deden: product, prijs, personeel en promotie en soms zelfs met het plaatsbeleid. Als vorsten heersten zij over de marketing-P’s. Maar aan alles komt een eind, ook aan de autoriteit van marketeers.