Een ommekeer in milieuvervuiling te realiseren kan aan de hand van vijf disciplines. Over deze disciplines schreef Peter Senge in zijn eerdere boeken. In 'De noodzakelijke revolutie' laat hij zien hoe u deze gebruikt om te werken aan een duurzame wereld. Dat die ommekeer noodzakelijk is, beschrijft hij aan de hand van concreet bewijsmateriaal. Een inspirerend boek dat u op weg helpt om zelf iets te ondernemen.

Als serieus boekbespreker ben je voortdurend op zoek naar de juiste balans tussen niets ontziende eigenwijsheid en gepaste nuancering. Daarvan werd ik me weer eens bewust toen ik het boek Praktisch Lean Management van Bas Lohman en Jeroen van Os onder ogen kreeg. ‘Don’t judge a book by the cover.’ Of titel in dit geval!

Wacht niet op verrassingen, maar wees zelf de verrassing in uw omgeving en uw organisatie. Dit is de boodschap die 'Why + How = Wow' uitademt. Jonas Ridderstråle en Mark Wilcox gaat in op het meest fundamentele aspect van leiding geven: het inspireren van medewerkers zodat er een resultaatgedreven organisatie ontstaat. Dit boek is door zijn thema, vorm en door de veelheid aan voorbeelden zeer leesbaar en inspirerend.

Een inspirerende visie brengt uitdaging en realisme perfect in balans. Een algemene visie trapt al snel open deuren in en zal niet leiden tot vernieuwing. Schrijven, of in het geval van dit zevende deel van de Verandermanagementbox vertellen, over dit onderwerp kan snel leiden tot het intrappen van een open deur. Het is de vraag of het Filip Vandendriessche gelukt is om met een inspirerend verhaal te komen.

Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker, vertelt ons de Belastingdienst. Hans Vermaak vertelt ons in zijn boek Plezier beleven aan taaie vraagstukken feitelijk precies het omgekeerde: makkelijker kunnen we het niet maken, wel leuker.

Medewerkers en leidinggevenden hebben de neiging om moeilijk te doen over wat Hans Vermaak 'tamme vraagstukken' noemt. Vraagstukken die niet ingewikkeld zijn en die zich met het gangbare veranderrepertoire goed laten oplossen. Als dezelfde interventies toegepast worden om taaie vraagstukken aan te pakken, gaan die daardoor niet weg, die worden er alleen maar taaier van.

In 'Doen wat werkt' beschrijft Coert Visser een nieuwe benadering om menselijk gedrag te veranderen: oplossingsgericht werken. Niet te veel aandacht besteden aan de oorzaak van problemen, maar focus op waar je naar toe wilt, is zijn boodschap. Hoe? Door te doen wat werkt.

Zeker in deze tijd krijgen ondernemingen met veel veranderingen te maken. Alleen al dat het werk op veel plaatsen voortaan met minder mensen gedaan moet worden, stelt nieuwe eisen aan de manier waarop het werk georganiseerd is. In 'De maakbare verandering' bieden Jan Joost Wobben, Annemarie. Kalshoven en Rob de Groot vooral praktische handvatten om een organisatieverandering tot een succes te maken. 

Veranderingen aanbrengen in organisaties gaat veel verder dan alleen het maken van een plan. In veel managementboeken over verandermanagement wordt aandacht besteed aan de inhoud van een dergelijk plan, maar vaak ontbreken voldoende praktische handvatten om direct aan de slag te gaan. In 'De Management Makeover' slagen Mario Bierkens en Petra Kerrebijn er in om op een toegankelijk wijze de lezer te helpen met het realiseren van een veranderplan.

Veel Nederlandstalige auteurs hebben geschreven over transformatieprocessen binnen organisaties. Over wat er mogelijk wordt als bazen uit de ‘control mode’ stappen en medewerkers hun mond open doen. Weinig auteurs slagen er echter in dergelijke beschrijvingen vergezeld te laten gaan van een geloofwaardig model of actieplan. Dat laatste is Guus Hustinx in Ecologisch veranderen van organisaties wel gelukt.

Mensen in organisaties gaan taaie vraagstukken graag uit de weg. Die zijn toch niet te hanteren, zo luidt het adagium. Onterecht, concludeert Hans Vermaak in zijn nieuwste boek Plezier beleven aan taaie vraagstukken dat begin juni verschijnt. Juist taaie vraagstukken gaan over de kernprocessen van een organisatie. En zijn dus belangrijk. Maar ook complex. De truc is om de complexiteit vooral te handhaven, maar de taaiheid eraf te halen, stelt Vermaak.

Ik ben al eerder gecharmeerd geraakt van oplossingsgericht werken door de boeken 'Oplossingsgerichte mediation' en 'Oplossingsgerichte coaching'. En nu is er dan Coert Vissers 'Doen wat werkt', over oplossingsgericht werken. Het boek spreekt me aan door de heldere en eenvoudige methode: die is lekker simpel – maar niet altijd eenvoudig om uit te voeren – en werkt!

Waarmee moet ik rekening houden in de diagnosefase van een verandertraject? Hoe helpt deze diagnose bij het kiezen van een geschikte veranderstrategie? Zo maar een aantal vragen, die een veranderaar zich kan stellen. Veranderen is een thema dat veel adviseurs en managers al tijden bezighoudt. Naast een lange lijst met literatuur over verandermanagement is er nu de audio-reeks 'De verandermanagementbox'. In deze recensie ga ik in op deel 2; 'Verkennen wat er gaande is' van Miel Otto. Het betreft een voordracht van circa een uur over het diagnosticeren van organisatorische problemen.

Zouden managers niet beter af zijn als zij veranderingen in organisaties zelf ter hand zouden nemen? Volgens Cees Min in ieder geval wel. In 'Bye bye consultant' doet hij een geslaagde poging de lezer daarover te laten nadenken. Hij daagt managers uit meer lef te tonen om hun gezond verstand te gebruiken en te vertrouwen op de kennis en ervaring van hun eigen medewerkers.