Een kleine groep Nederlandse IT'ers werkt aan de professionalisering van het vak architectuur. Gerrit-Jan Obers en Ko Achterberg voegen zich met het boek 'Procesarchitectuur als veranderinstrument' bij hen. Er is volgens de auteurs sprake van een methode waarmee de architect (in spe) procesarchitectuur als organisatieveranderinstrument kan hanteren.

De Amerikaanse titel van 'Wie heeft Verandering vermoord?' is: 'Who Killed Change?' Het is (mede) geschreven door Ken Blanchard. Blanchards wijze van beschrijven heeft vaak de vorm van een luchtig verhaal, waarin een heldere en soms verrassende boodschap verwerkt is. 

Veranderen is leuk, luidt de centrale boodschap van het boek De Brown Paper-methode van Wessel Berkman en Marcel van der Schaaff. De manager die deze boodschap succesvol weet over te brengen op zijn werknemers, in het boek aangeduid als ‘de werkvloer’, heeft de belangrijkste slag gewonnen.

Voor het succes van een onderneming is de organisatiecultuur een niet te onderschatten factor. Organisatiecultuur is iets waarop je moeilijk grip krijgt en dat niet zo gemakkelijk is te veranderen. Beoordeling van een organisatiecultuur kan nuttig zijn als bijvoorbeeld de interne communicatie van een organisatie te wensen overlaat en voor verbetering vatbaar is.

Het boek Zoeken naar de kern van cultuurverandering van Alex Straathof getuigt van een verregaand mechanistisch wereldbeeld. Knap bedacht, maar wat is de meerwaarde?

Hier is een auteur aan het woord, die met beide benen in de 'ziekenhuisklei' heeft gestaan. Zes ziekenhuizen leidde hij, waaronder het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam. Al zijn ervaringen heeft Léon Lodewick samengevat in 'Ziekenhuizen veranderen'. Voor managers in de gezondheidszorg is het één feest van herkenning. Het biedt een uiterst gevarieerde mogelijkheid om op de eigen praktijkervaring te reflecteren. De kracht van het boek zit voor mij in de grote hoeveelheid voorbeelden. Daarbij streeft het de boeken voorbij die over ideeën of theorieën gaan.

De meeste goed opgeleide managers hebben in hun managementopleiding de bekende motivatie en leiderschapstheorieën gehad. Veel van u hebben goed naar hun leraar geluisterd, maar is er bij de modellen ook gesproken over de component gedrag en de mogelijkheid van beïnvloeden van dit gedrag, of nog erger, hoe uw eigen gedrag het gedrag van de mensen (medewerkers) om u heen beïnvloedt? Of is dit niet zo belangrijk voor u? Marius Rietdijk vertelt in 'Gedragsverandering in organisaties' hoe u door middel van gedragverandering nog succesvoller kunt worden.

Organisaties die toe zijn aan verandering, doen er goed aan om ook naar de werkomgeving te kijken. Dat is de kernboodschap in het boek Een organisatie van vlees en steen. Mark Mobach is niet over één nacht ijs gegaan. Het is een doorwrocht boek dat als standaardwerk gezien kan worden voor wie zich wil verdiepen in het effect van de fysieke omgeving op de mens. Een boek waar je letterlijk op voort kunt bouwen.

In 'Organisaties veranderen met programma's' leggen Hans van Leeuwen en Hans van Leeuwen de relatie tussen vakgebieden die het management te vaak separaat aandacht geeft. Als het management alleen met projectmanagement, procesmanagement of verandermanagement jongleert, is er geen sprake van een geïntegreerde aanpak. Het gaat volgens de auteurs om de combinatie met programmamanagement als fundament. Dát geeft een succesvolle aansturing van veranderprocessen. Dit leidt tot de kernvraag: benaderen we op deze wijze veranderprocessen niet te veel vanuit een universele ontwerpbenadering, terwijl de organisatiepraktijk vaak een cultuur gebonden eigenheid en weerbarstigheid vertoont?

Een briljante titel, ' Veranderjazz', want hoe kun je veranderprocessen beter karakteriseren dan als een creatief proces, dat veel improvisatie vraagt van alle betrokkenen? Moeiteloos veranderen willen we allemaal wel. Dat zou veel tijd, energie en geld schelen. Maar de werkelijkheid van het organiseren en veranderen is anders, in een wereld waar stilstand achteruitgang is en waar de omgeving van organisaties dusdanig dynamisch is geworden dat veranderen geen keuze meer is, maar de enige kans op overleven. En veranderen is niet het enige dat een dergelijke omgeving vraagt, weten Mol, Pronk en Kooistra. Organisaties moeten zich ontwikkelen en dat gaat verder dan veranderen. 'Ontwikkelen gaat over ont-wikkelen: groeien vanuit een kern die al aanwezig is.' Een fraai en veelzeggend beeld…

Stel u wilt een veranderingsproces doorvoeren en krijgt als advies: zet het veranderproces niet op de eerste maar op de tweede plaats. Dat is toch wonderlijk! En toch is dat wat communicatiespecialist Johanna Kroon in haar nieuwe boek Wat hebben ze nú weer bedacht?! aanbeveelt.

'Mensen houden niet van veranderingen' is een gedachte waar ik me altijd tegen heb verzet. Mensen zijn constant op zoek naar verbetering en veranderen daarom geleidelijk aan. Johanna Kroon gaat in op grootschalige veranderingen. Veranderingen die zijn ingezet door 'ze'; managers, bestuurders of andere mensen, maar vooral geen veranderingen die zijn ingezet door 'we', de werknemers en uitvoerders. Mokkend roepen deze werknemers bij de zoveelste aangekondigde verandering: 'Wat hebben ze nú weer bedacht?!'. Deze uitspraak werd de pakkende titel van het boek van Kroon.

Kent u dat vaste ritueel van goede voornemens op nieuwjaarsdag? Volgend jaar ga ik stoppen met roken, gezonder leven, meer genieten van familie en vrienden; van die prachtige voornemens die grotendeels niet gerealiseerd worden? Iets soortgelijks zag Leen Zevenbergen bij de lezers van zijn eerste boek 'En nu laat ik mijn baard staan', over creativiteit en ondernemerschap... Wel willen, maar niet doen! Het succes van het 'baardenboek', uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar 2007, maakte mij nieuwsgierig naar het vervolg: 't Is groen!'. Hij refereert hiermee aan de reactie die mensen soms geven als iemand staat te dromen voor een groen verkeerslicht.