De top beslist, de staf bedenkt, het middenkader stuurt en controleert en de werkvloer voert uit. Zo'n top-down vastgestelde oplossing werkt niet. Op deze stelling gaat Frank van Elsdingen - in zijn boek 'Verlangen naar zee' - uitgebreid in. Ondubbelzinnig maakt hij zijn standpunt duidelijk en beschrijft hij met de kracht van een rasechte Amsterdammer dat we moeten leren 'verlangen naar de zee'.

Werken aan veranderen wordt steeds gewoner. De afgelopen jaren heeft een groep veranderaars, docenten en auteurs, inzichten en concepten rond verandermanagement bij elkaar gebracht in een succesvolle leergang. De leergang, en de ervaringen vormen de basis voor 'Essenties van verandermanagement'.

Een pareltje! Glanzend en intens. Het boek 'Ik was een schaap' van Jef Staes is een boek naar mijn hart. In sneltreinvaart beschrijft de auteur de belemmeringen die het losmaken van passie en talent in de weg staan. Dit met de gevolgtrekking dat de gemiddelde organisatie bestaat uit een structuur van statische hekken, waarbinnen de makke schapen zich mogen bewegen. Ook de oorzaak van waar dit alles begint, namelijk het onderwijs, wordt in deze onder de loep genomen. Leesadvies: Niet lezen is geen optie of je moet het befaamde 'schaap' zijn! Niet geschikt voor tere zielen die graag in het verleden blijven hangen.

Problemen in onze steeds veranderende wereld zijn complex en daarom niet eenvoudig op te lossen. Zij vragen om een nieuwe manier van kijken en denken, want de huidige manier heeft de problemen juist veroorzaakt. Theorie U van Otto Scharmer biedt een kader om anders naar vraagstukken te kijken en om de gezamenlijke wijsheid van groepen mensen te benutten voor oplossingen. De inzet van theorie U maakt wezenlijk andere antwoorden mogelijk.

De titel van het jongste boek over verandercommunicatie doet vermoeden dat er opnieuw een gereedschapskist vol instrumenten voor maakbare veranderingen over de communicatiewereld is uitgestort. Niets is echter minder waar. Monica Wigman heeft met 'Regel jij het draagvlak?' weliswaar een praktisch boek geschreven, maar dan vooral vanuit de kennis en ervaring dat instrumentele communicatie hooguit voor matige resultaten zorgt op het gebied van draagvlak en beweging.

Ondanks de beschikbaarheid van een uitgebreide veranderbibliotheek en uitstekende trainingen voor verandermanagers mislukken nog altijd te veel veranderingsprocessen. Arend Ardon promoveerde op een onderzoek naar de achterliggende redenen. 'Doorbreek de cirkel' is de handelseditie van zijn proefschrift.

Cultuurverandering wordt tegenwoordig niet meer gezien als een geplande aanpak om gedrag van managers en medewerkers binnen een organisatie te veranderen. Succesvolle organisaties op dit terrein gebruiken de term cultuurverandering niet en zien ook af van geprogrammeerde gedragsverandering. Zij leggen juist de nadruk op de identiteit van de organisatie, de achterliggende aannames en het organisatieconcept. De cultuurverandering is geen doel op zich, maar is gericht op het realiseren van het idee achter de organisatie en het creëren van waarde voor de afnemers.

Heb je een goede strategie voor je organisatie ontwikkeld, dan is de vervolgvraag of er aangrijpingspunten zijn om de strategie te realiseren en of er feedback is op basis waarvan je kunt sturen. Ofwel, kun je als manager voldoende houvast vinden om in de toekomst in control te blijven? Managementinstrumenten die strategie en implementatie met elkaar verbinden zijn schaars en richten zich vooral op sterk presterende organisaties. Wouter ten Have onderzocht welke managementprocessen het verschil maken tussen 'goed' en 'heel goed' presteren. De resultaten van die zoektocht legde hij vast in zijn proefschrift 'Weg van verandering'.

Een overzichtswerk met inzichten en interventies om op individueel niveau te gebruiken bij het faciliteren van verandering was er nog niet. 'Mensen veranderen' van Yvonne Burger, Léon de Caluwé en Paul Jansen voorziet daar nu in.

Het boek Organisatieontwikkeling met Theory U van Esther de Haan en Eva Beerends wordt gepresenteerd als ‘een mooie tool in de gereedschapskist van organisatiecoaches, consultants en trainers die bezig zijn met organisatieontwikkeling’. En dat is het ook. Maar wel met één niet onbelangrijke voorwaarde: de lezer moet de ideeën achter Theory U onvoorwaardelijk omarmen. En dat is niet altijd even gemakkelijk.