Marshall McLuhan schreef het al in 1964: technologie verandert onze perceptiepatronen. Onze overheersende aandacht voor de inhoud van een medium kan ons tegelijkertijd blind maken voor de diepere effecten waar McLuhan voor waarschuwde. Nicholas Carr werd geconfronteerd met het verslavende effect van het informatieparadijs: internet en de sociale media. Zijn concentratievermogen ging achteruit en zijn informatiehonger nam alleen maar toe, terwijl hij nauwelijks nog een boek kon lezen. Hij rukte zich los van het web en onderzocht uitgebreid welke veranderingen gepaard gingen met de invoering van nieuwe technologieën en vooral wat internet doet met onze hersenen. Media leveren voedsel voor onze gedachten, maar zij beïnvloeden ook ons denkproces en hollen het vermogen tot concentratie en contemplatie uit.

Daniel Kahneman en Amos Tversky constateerden dat zij als onderzoekers veel te snel bereid waren om onderzoeksgegevens op grond van ontoereikend bewijs te accepteren. Bovendien waren zij geneigd in hun eigen onderzoek te weinig waarnemingen te verzamelen. Zij begonnen een zoektocht om na te gaan of dat bij anderen ook zo was. De resultaten van die zoektocht zijn vastgelegd in 'Thinking, fast and slow'. Kahneman presenteert in dit boek zijn inzichten in oordeelsvorming en besluitvorming die hij de afgelopen veertig jaar opdeed. Zijn algemene conclusie is dat ons denken vatbaar is voor stelselmatige fouten.

Daniel Kahneman en Amos Tversky constateerden dat zij als onderzoekers veel te snel bereid waren om onderzoeksgegevens op grond van ontoereikend bewijs te accepteren. Bovendien waren zij geneigd in hun eigen onderzoek te weinig waarnemingen te verzamelen. Zij begonnen een zoektocht om na te gaan of dat bij anderen ook zo was. De resultaten van die zoektocht zijn vastgelegd in 'Ons feilbare denken'. Kahneman presenteert in dit boek zijn inzichten in oordeelsvorming en besluitvorming die hij de afgelopen veertig jaar opdeed. Zijn algemene conclusie is dat ons denken vatbaar is voor stelselmatige fouten.

Wetenschappelijk onderzoek is eeuwenlang bedreven vanuit een onwankelbaar vertrouwen dat wij natuurverschijnselen kunnen begrijpen, beschrijven, kwantificeren en uiteindelijk ook kunnen beheersen. Dat heeft ons welvaart en de nodige technologische verworvenheden opgeleverd. Ondanks alle revolutionaire wetenschappelijke ontwikkelingen is het dagelijkse gedrag van mensen en groepen nog steeds raadselachtig en verwarrend. Het is dan ook de vraag of mensen aan verborgen wetten gehoorzamen, anders dan de wetten die zij zelf opgesteld hebben.

Mensen willen heel graag dingen kunnen voorspellen en invloed uit oefenen op de toekomst. Regelmaat en voorspelbaarheid zijn sterk bepalende factoren in hun leven. Vaak echter, moeten zij belangrijke beslissingen nemen in situaties waarin voorspellingen nauwelijks mogelijk zijn, evenmin als controle over de resultaten. Veel mensen lijden aan de illusie van controle en denken daardoor dat de toekomst voorspelbaarder is en minder onzeker dan zij in feite is. Of zij geloven zelfs dat zij toevallige gebeurtenissen door hun eigen handelen kunnen beïnvloeden. Zij ontkennen dan de rol van het lot in hun leven.

Met zijn nieuwe boek Waarom goede mensen soms de verkeerde dingen doen, probeert Muel Kaptien het vak bedrijfsethiek toegankelijk te maken voor de leek. Een missie waarin hij met glans in is geslaagd.

Je zou geen positie in bestuur, directie of management moeten kunnen bekleden zonder kennis van 'cognitieve dissonantie'. De lawine aan beleids- en bedrijfsfiasco's zou met die kennis namelijk beperkt kunnen worden. De studie 'Er zijn fouten gemaakt (maar niet door mij)' van Carol Tavris en Elliot Aronson zal deze mogelijke tekortkoming in leidinggevende vaardigheid goed weten op te vangen.

De titel is veelbelovend, de auteurs van gedegen opleiding. 'De magie van de klik' had een boek kunnen zijn over het maken van bijzondere foto's en de klik van het toestel op het moment suprême. Maar hier gaat het over menselijk gedrag en de zoektocht naar de klik tussen mensen onderling. Ori en Rom Brafman geven vooral een antwoord op de vraag hoe we de klik kunnen bevorderen. En het blijkt ineens binnen onze vermogen om een onbewust proces bewuster te kunnen uitvoeren.

'De jeugd van tegenwoordig' is een uitspraak die al decennia lang gebruikt wordt. Als de jeugd weer eens (negatief) in het nieuws is, wordt vaak hoofdschuddend gesteld dat het tegenwoordig niet veel meer gedaan is met de jeugd. In het boek 'De jeugd is tegenwoordig' geven de jongerenexperts Pedor De Bruyckere en Bert Smits een toegankelijke en spitse uiteenzetting van de nieuwe jeugdcultuur. Zij laten op een relativerende wijze zien dat de jeugd tegenwoordig sociaal, eenzaam, lui, cool, braaf, slim en rebels is. Maar ook wat de oorzaken hiervan zijn en hoe opvoeders hiermee om kunnen gaan.

Geen mens is hetzelfde. Om leiding te kunnen geven aan al die verschillende mensen, is kennis over karak-ters en gedrag van mensen nodig. Het boek 'Psychologie voor managers' biedt een theoretisch kader, maar bevat ook handvatten voor leidinggevenden om hun eigen leiderschapsstijl te bekijken. Manon Bon-gers wil zo een brug slaan tussen psychologie en management.

De Nederlandse taal kent boeiende inconsequenties als het om bescheidenheid gaat. Zo mogen we er volgens het woordenboek niet aan twijfelen dat gezag verdiend moet worden, terwijl je invloed gewoon kunt uitoefenen; dat héb je blijkbaar (of niet natuurlijk). Fout, oordeelt Carina Wiekens in haar zojuist verschenen boek Beïnvloeden en veranderen van gedrag. Ook invloed moet je verwerven. Eigenlijk zou het woordenboek in dit opzicht dus moeten worden herschreven: ‘invloed krijgen’ in plaats van ‘invloed uitoefenen’.

Waar vind je authentieke levensvreugde, gemoedsrust en voldoening? Mindfulness is een populair antwoord op deze vraag. Mark Williams en Danny Penman bieden in 'Mindfulness' een mooie combinatie tussen wetenschappelijke inzichten en een heel praktische benadering om met mindfulness aan de slag te gaan.

Daniel Kahneman verwijst in 'Ons feilbare denken' nergens naar de bancaire crisis van enkele jaren terug noch naar de teloorgang van Enron en Eastman Kodak. Ook de huidige financieel-economische rampspoed blijft ongenoemd. Tóch krijgen we zicht op datgene wat aan deze en tientallen andere bedrijfs- en beleidsfiasco's ten grondslag ligt: ons feilbare denken.

Beloftes die je jezelf doet, maar waar je je niet aan houdt. 'Uitstelgedrag' gaat ook over doelen die je jezelf stelt, maar vervolgens laat schieten, omdat je er de motivatie niet voor kunt opbrengen. Piers Steel, zelf een notoire uitsteller, is hoogleraar aan de Haskayne School of Business in Calgary (Canada) en doet al ruim tien jaar onderzoek naar uitstelgedrag. Volgens Steel staat stoppen met uitstellen bovenaan de lijst met 's werelds meest begeerde doelen.