Jarenlang hebben managers medewerkers gehoed als schapen: personeel werd opgedreven in een hok cq. de kantoortuin. Corona heeft duidelijk gemaakt dat managers die leidinggeven als een imker het veel makkelijker hebben. Rini van Solingen: ‘Bijen gaan hun eigen gang en laten zich - anders dan schapen - niet sturen. In het nieuwe normaal is het veel effectiever om je mensen zelf hun gang te laten gaan. Resultaatgericht leidinggeven via doelen en kaders.'

In het businessplan voor de oprichting van Managementboek werd 25 jaar geleden met nog geen woord gerept over het fenomeen ‘internet’. Managementboek was nog zonder punt.nl. Managementboeken verkopen ging via de papieren krant Manager & Literatuur.

Tegen de maatschappelijke trend in scoort Nederland steeds slechter op het gebied van psychologische veiligheid: je vrij voelen om je te uiten. Van 66 % veilig in 2014 naar 53 % nu. Psychologische veiligheid blijkt een veelkoppig monster. Angst regeert vaak nog, terwijl onderzoek uitwijst dat bij goed presterende teams er altijd een hoge mate van psychologische veiligheid is. ‘Het realiseren van een klimaat van psychologische veiligheid is als het bakken van een taart. Je hebt verschillende ingrediënten nodig: vertrouwen, vrijmoedigheid en het verschil durven maken.'

Wat maakt iemand tot een goed leider? En hoe coach je een leider, al dan niet samen met de leiders die hij of zij aanstuurt? Deze vragen fascineren organisatiepsycholoog Anje-Marijcke van Boxtel al vele jaren. "Alles is nu onzeker, en dus willen sommige leiders de controle terug. Dat leidt soms tot bizarre situaties."

Sinds de uitbraak van de coronacrisis en de daarop volgende lockdown werken we niet meer fysiek samen, maar op afstand. Remote werken is nu de norm en blijft zeer waarschijnlijk voortbestaan. Deze nieuwe, ongekende situatie vraagt om een andere manier van leidinggeven en een andere organisatiecultuur. In Remote leiderschap laat Arjen Banach zien dat succesvol remote werken in essentie gaat om het geven van vrijheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen aan medewerkers. Leidinggevenden en organisaties dienen daartoe afscheid te nemen van directief, controlerend leiderschap.

In de praktijk gaan veel organisaties weinig effectief om met onzekerheden. Ze doen aan risicomijding om vrijwel alles wat maar onzeker is te beheersen of bagatelliseren dan wel negeren risico’s volledig. Martin van Staveren biedt met zijn boek Iedereen risicoleider de middenweg tussen de uitersten van vermijden en negeren van risico’s. Het doelgericht durven omgaan met onzekerheden, risico’s én kansen noemt hij risicoleiderschap. De auteur denkt dat het traditionele risicomanagement onvoldoende is toegerust om de complexe, ‘wilde’ vraagstukken van deze tijd op te lossen. Gebruikmakend van inzichten uit onder meer de neuropsychologie en veranderkunde kan risicoleiderschap dat wél.

Samen met Hans van der Loo schreef ondernemer en adviseur Joriene Beks Psychologische veiligheid, waarin zij uit de doeken doen hoe een schijnbaar ‘soft’ aspect ‘bikkelhard’ bijdraagt aan veel betere teamprestaties. ‘We willen de drempel die psychologische veiligheid nogal eens oproept veranderen in een glijbaan.’