Velen van ons ervaren een dagelijkse 'information overload'; we worden bedolven onder informatie. Vaak is die informatie tekstueel; via krant, mail en social media. 'Visual notes' van Kim Ravers is mede daarom zo ontzettend verfrissend en stimulerend. Communiceren wordt in een keer een stuk leuker als het via beelden gaat. Is communiceren via visuals wel net zo effectief als talig communiceren? In de loop van het boek lukte het Kim Ravers om mijn twijfels grotendeels weg te nemen.

Fan van de praktijkgerichte benadering van het 'Feedbackspel' en 'Kleintje Feedback' van Annemieke Nijman? Grote kans dat je haar laatste twee boeken ook interessant vindt. Met 'Conflicten, hoe ga je ermee om?' en 'Luisteren, dat is toch niet zo moeilijk?' levert Nijman weer twee heerlijk praktische boekjes af. Luisteren kunnen we allemaal, vinden we. Toch zijn er talloze boeken geschreven over luisteren. Ook Annemieke Nijman draagt haar steentje bij in de vorm van het boekje 'Luisteren, dat is toch niet zo moeilijk?' In minder dan vijftig pagina's weet Nijman duidelijk te maken dat luisteren niet zo makkelijk is als je zou denken. Aan de hand van theorie, illustraties, quotes, voorbeelden en leuke opdrachten biedt de auteur je de kans om uit te zoeken wat voor een luisteraar je bent en geeft ze oplossingen om een goede luisteraar te worden. Houding

'Zoals een goede maaltijd het lichaam verzorgt, zo verzorgt een goed gesprek de geest'. Een betere samenvatting zul je niet vinden voor het bijgeleverde boekje 'De kunst van het gesprek, een kleine filosofie', dat bijgeleverd is bij het spel 'Mag ik je wat vragen?' De vrienden Stine Jensen en Leo Wentink delen hun voorliefde voor communiceren. Zo'n vijftien uur per week communiceren zij via Facebook, mail, sms, telefoon en in het echt, zo staat te lezen in hun biografie. Deze liefde is terug te zien in 'Mag ik je wat vragen?'. 40 Kaarten

'Je chef verwacht nieuwe onderwerpen in de (redactie)vergadering, maar je vindt maar geen goed idee - hoe los je dat op?' Direct werd ik getriggerd door deze eerste zin op de achterkant van 'Bedenk eens wat nieuws'. Tenzij je dagelijks bruist van nieuwe ideeën moet dit toch een herkenbaar moment zijn. Of je nou journalist bent of niet, iedereen wil anderen inspireren met iets nieuws. Ik dacht: kom maar op!

Het leek zo'n aantrekkelijk boek 'De empathiefactor' van Marie Miyashiro, maar wat een worsteling om door het boek heen te komen! Op het risico af dat de auteur, een gerenommeerde organisatieconsultant, te kort wordt gedaan, moet ik toch opmerken dat wat in dit boek wordt gepresenteerd geen echte eyeopener is.

Recent verscheen 'Communicatie NU', met de ondertitel Grootboek van het communicatievak. Het is een boek dat is opgemaakt als een tijdschrift. Geen hersenspinsel van een megalomane geest, maar ook werkelijk een groot boek, zowel qua formaat als qua inhoud.

'Klantencommunicatie' van Vincie van Gils is met recht 'een praktisch handboek met checklists', zoals de ondertitel belooft. Vincie heeft de gave om vlot en toegankelijk te schrijven. Het boek levert een bijdrage aan de bewustwording van (startende) ondernemers wat er komt kijken bij communicatie. Alle communicatie draagt namelijk bij aan het beeld wat klanten van u hebben en dat beïnvloedt mede hoe tevreden ze zijn over de door u geleverde diensten.

Communiceren, we doen het allemaal, elke dag, de hele dag, bewust en onbewust. Dan zullen we het wel goed kunnen, denkt u nu misschien. Dat valt nog best tegen. In 'Zo begrijpen ze je wel!' combineren Ellen Steffens en Estrella Meijs verschillende communicatietheorieën om u te helpen effectiever te communiceren en de relatie met uw gesprekspartners te verbeteren. De theorieën combineren ze met handige tips en handvatten. Maar om de theorie in de praktijk toe te passen, is nog niet zo makkelijk.

Opdrachtgevers worden niet in eerste instantie afgerekend op communicatie omdat dat ogenschijnlijk maar een klein deel van hun werk uitmaakt. Dat zij vrijwel de hele dag niets anders doen dan communiceren, wordt gemakshalve vergeten. Het dominante beeld van de communicatieafdeling bij opdrachtgevers is dat van een productie-unit voor folders, websites, speeches en persberichten. Zelf vragen zij vooral om communicatiemiddelen. Zij geven aan ook wel strategische communicatie te willen, maar dat zij die vaak niet krijgen. Op de vraag wat dat dan inhoudt, blijft het angstvallig stil. Communicatieadviseurs adviseren vanuit een brede vakkennis en deskundigheid over effectieve en efficiënte inzet van communicatie. Voor het maken van communicatiemiddelen zijn andere specialisten nodig, zoals tekstschrijvers, vormgevers, drukkers, AV-producenten en reclamebureaus. Zo lang opdrachtgevers hun communicatieadviseurs vragen middelen te maken, komt er van strategie weinig terecht. De verwachtingspatronen over en weer sluiten dus niet op elkaar aan. Daar wil 'Communicatiekragt' verandering in brengen.

Voor mensen die al wat langer in het vak meelopen: de 'grote blauwe' is niet meer. De vorige druk van het 'Handboek Public Relations' kreeg al een veel handzamer formaat en was nog ingenaaid, zoals het een handboek betaamt. De zesde druk is een gelijmde paperback die inhoudelijk geheel vernieuwd is. Zelfs de titel is aangepast naar 'Communicatie van organisaties'.

Het lijkt een contradictie: een introvert persoon die openhartig vertelt hoe het is om introvert te zijn. Susan Cain neemt het in 'Stil' op voor de introverte mens die zich staande moeten houden in een wereld waarin het breeduit etaleren van persoonlijke kwaliteiten en opvattingen de norm schijnt te zijn. Introversie is allerminst een tekortkoming, integendeel. Introverte mensen beschikken over kwaliteiten als bedachtzaamheid, concentratievermogen, luistervaardigheden en geduld.

Mensen die de voorkeur geven aan luisteren boven praten, die nieuwe dingen uitvinden en creëren maar liever niet hun eigen ideeën pitchen. Introverte mensen hebben het moeilijk in een concurrentiemaatschappij waarin extraversie als de norm beschouwd wordt. 

Het

Susan Cain houdt in 'Stil' een pleidooi voor, zoals het in de ondertitel heet, 'de kracht van introvert zijn in een wereld die niet ophoudt met kletsen'. De norm in onze huidige maatschappij, zo constateert Cain, is extraversie.

Het industriële tijdperk heeft een stijl van denken, organiseren en managen voortgebracht die uitgaat van lineaire maakbaarheid met behulp van instrumenten. Daaruit is ook de nog altijd veel gesignaleerde actievisie op (interne) communicatie ontstaan. Prima geschikt voor een productiecontext met voorspelbare processen in een stabiele omgeving. Maar niet voor complexe problemen in een turbulente context, waar de meeste communicatiemensen tegenwoordig mee moeten werken. Daar is een procesaanpak voor nodig omdat een instrumentele, actiegerichte communicatieaanpak niet werkt. Erik Reijnders pleit in 'Wat vinden we er nou écht van?' voor een interactievisie op interne communicatie.

Iedereen heeft ongetwijfeld wel eens met verbazing gekeken hoe politici in debat elkaar klem praten, of hoe een politicus een antwoord geeft op een vraag die niet gesteld lijkt. Ook lijkt er in de politiek, om één of andere reden, altijd een manier om 'de ander' in het ongelijk te stellen. Het boek van de Bruijn geeft inzicht achter het waarom: framing.

Woorden en daden van organisaties zijn lang niet altijd met elkaar in overeenstemming. Dat wat zij doen, spoort vaak niet met wat zij formeel communiceren. Veel veranderprocessen en communicatiecampagnes mislukken dan ook omdat medewerkers niet geloven wat hun leiding belooft en zij geen vertrouwen meer in hen hebben. Expliciete communicatie werkt in die gevallen niet of nauwelijks, omdat haar impliciete tegenhanger in de weg zit en krachtiger blijkt dan verwacht. Tijd dus voor een gids die kan helpen die twee beter met elkaar in overeenstemming te brengen.

Jarenlang was Betteke van Ruler de gezichtsbepalende communicatiehoogleraar. Zij werd op handen gedragen maar ook verguisd, want zij schroomde niet de vinger op de zere plekken van de beroepsgroep te leggen. En daar kon niet iedere vakgenoot tegen. In Engeland zou zij er vermoedelijk voor geridderd zijn, in Nederland vroeg haar uitgever om een overzichtsbundel uit haar gehele oeuvre samen te stellen. Dat is Met het oog op communicatie geworden.