Leiderschap is het formuleren en uitdragen van een visie binnen een organisatie. Maar de vertaling hiervan naar de praktijk, middels prioritaire waarden als KPI’s of aandeelhouderswaarde, loopt gemakkelijk vast.

In deze aflevering van Tussen Droom & Daad legt Haiko van der Voort uit waarom we niet al te makkelijk van protocollen af moeten stappen.

In deze rubriek analyseren bestuurskundigen van de TU Delft patronen en wetmatigheden waar veel managementboeken soms aan voorbij gaan of voor vanzelfsprekend aannemen. In deze aflevering legt Martijn Leijten uit waarom het inhuren van extra mensen en overwerk niet altijd tot toenemende productiviteit leiden.

We hebben vaak de neiging onze kennis te overschatten. Dit geldt ook voor experts, zoals beursgoeroes, politieke analisten en bedrijfsgoeroes. Zij vergissen zich vaak in hun vermogens, waardoor ze tot actie overgaan of tot actie door anderen aansporen. Vergissingen kunnen natuurlijk ook schadelijk zijn. Gelukkig is er hiervoor een oplossing, omdat groepen vaak realistischer zijn dan individuen.

Vraagstukken van organisatie en management zijn zelden zo eenduidig als ze worden voorgespiegeld door managementgoeroes. Een actuele trend is zelfsturing, ofwel de managerloze organisatie. Maar in weerwil van de Schriftgeleerden van de managementwereld heeft ook dit idee schaduwzijden.

Managementsystemen suggereren vaak meer beheersing dan kan worden waargemaakt. Dit is niet slechts te verklaren met window dressing door bedrijven. Managementsystemen worden extra kwetsbaar naarmate wij er meer garanties aan willen ontlenen. Onder druk zullen ze leiden tot een onvruchtbare strijd tussen managers en professionals, met alles behalve beheersing tot gevolg.

In deze aflevering van Tussen Droom en Daad waarschuwt Ernst ten Heuvelhof voor de uitvoerders van beleid. Al zijn ze nog zo loyaal, ze kunnen onverwachte invloed hebben op het eindresultaat.

Hans de Bruijn laat zijn licht schijnen op de wet van de afnemende effectiviteit. Die doet zijn intrede wanneer je gaat sturen op aantallen. Gevaarlijk, want voor je het weet is het enorme aantal ‘wat dan ook’ nog de enige prestatie. Pas op: perverse prikkels van prestatiemeting!

Systemen verminderen de hoeveelheid taken niet, maar herverdelen of herdefiniëren die taken. Daarom komen zij die om efficiencyredenen nieuwe systemen hebben ingevoerd wel eens bedrogen uit. Haiko van der Voort waarschuwt voor systemen. Systemen zijn maar al te vaak niet de heilige graal waarnaar wordt gezocht. Integendeel zelfs!

Bij de formatie van het eerste kabinet-Rutte in 2010, onderhandelde verkiezingswinnaar VVD met de fractievoorzitters Maxime Verhagen van het CDA en Geert Wilders van de PVV over de vorming van een coalitie. Met de nodige moeite kwam er een voorstel ter tafel voor een minderheidskabinet VVD-CDA met een gedoogconstructie, waarbij de PVV besluiten over in een ‘gedoogakkoord’ bepaalde onderwerpen zou steunen.

Steeds meer ouders brengen hun kinderen per auto naar school. Lopen of fietsen vinden zij te onveilig voor hun kroost, vanwege, jawel, het drukke autoverkeer. Maar zo verhogen zij de onveiligheid waarover zij zich juist zorgen maken en jagen zij een volgende groep ouders met kinderen die het nog net wel veilig genoeg vonden om te lopen, ook de auto in waarmee het probleem verder verergert. Enzovoort enzovoort. De negatieve spiraal lijkt onstuitbaar.

Er wordt heel wat afgeleuterd over leiderschap. Veel auteurs weten ons precies te vertellen welke eigenschappen een goede leider moet hebben. Of wat de essenties van leiderschap zijn. Het is vaak de grootst mogelijke onzin. De volgende vuistregel bewijst dat: als een auteur iets zegt over de essentie van leiderschap, beweer dan het tegenovergestelde en je hebt ook gelijk.

In deze aflevering van Tussen Droom & Daad roept Haiko van der Voort ons op om toch vooral uit de droom van de alwetende en alomtegenwoordige toezichthouder te ontwaken.

In deze aflevering van Tussen Droom & Daad waarschuwt Martijn Leijten ons voor de spreekwoordelijke schoenmakers: specialisten die vaak best weten hoe ze technisch complexe systemen kunnen beheersen, maar daar niet de besluiten over nemen. Of omgekeerd natuurlijk.

In deze aflevering van Tussen Droom & Daad bespreekt Ernst ten Heuvelhof het principe van de blijvende verantwoordelijkheid: Al ben je niet meer verantwoordelijk, je blijft altijd aanspreekpunt.

Tegenstanders van bestuurlijke plannen gebruiken argumenten die bezorgdheid uitdrukken. Bestuurders bestrijden deze met harde informatie. Het blijkt moeilijk om op die manier een pleit te beslechten omdat gevoelsredenen in de praktijk vaak sterker zijn dan rationele argumenten.

Woorden als ‘vertrouwen’ en ‘ruimte’ zijn helemaal in, zeker in de wereld van professionals. Hoe vaak komen we niet verhalen tegen die ongeveer als volgt luiden: ‘Onze professionele organisaties worden tegenwoordig bedrijfsmatig gerund: ze leveren producten die je kunt meten. Al dat meten heeft de professie gemold. Het werk van professionals laat zich niet in een paar getallen vangen, levert geen ‘output’ op. We moeten van die systemen af, en het is tijd om professionals ruimte en vertrouwen te geven.’

In deze rubriek analyseren bestuurskundigen van de TU Delft patronen en wetmatigheden waar zo veel managementboeken soms wat lichtvoetig aan voorbij gaan, of gewoon voor vanzelfsprekend aannemen. In deze aflevering vist Martijn Leijten de paarse krokodil vanachter de informatiebalie op. Want die staat er nog steeds!

In deze aflevering van TD&D staan bekende managementideeën als excellence, BPR en TQM centraal. Achteraf bekritiseerd, zegt Haiko van der Voort, als duur speelgoed voor managers, maar tegelijkertijd wordt het volgende idee met gejuich ontvangen.

In deze rubriek analyseren bestuurskundigen van de TU Delft patronen en wetmatigheden waar zo veel managementboeken soms wat lichtvoetig aan voorbij gaan, of gewoon voor vanzelfsprekend aannemen. In deze aflevering gooit Ernst ten Heuvelhof de knuppel in het hoenderhok met zijn interpretatie van de Wet van Parkinson: wie het druk heeft, heeft meer tijd en kan dus meer werk aan!