De Olympische zeilers moeten continu inspelen op de veranderende omstandigheden om succesvol te zijn. Altijd in de JA-stand staan. Maar het valt niet mee om continu overal maar ja op te zeggen en open te staan voor verandering. Ook zeilers houden liever aan de zekerheid van gisteren vast: ‘De wind draait altijd rechtsom de Suikerbroodberg in Rio.’ De praktijk is echter weerbarstiger: vandaag ging hij er overheen. En dat zie je direct terug in de prestaties.
De echte Toppers staan continu open voor de kleinste veranderingen en weten daar optimaal gebruik van te maken. Net wat we nodig hebben in de VUCA wereld waar onze organisatie in verkeert. Ik heb met de coaches en de Olympisch kampioenen geanalyseerd hoe zij dat doen. Ze wisten het zelf ook niet precies. Zij zijn ‘onbewust-bekwaam’ en hebben die ‘bewust-bekwame fase’ nooit van nabij meegemaakt. Toen raakte ik echt geïnteresseerd. Ik houd er wel van als waarheden die al jarenlang gedebiteerd worden ter discussie staan. Er volgden vele interviews waarin wetmatigheden ontkracht werden: in plaats van professionele afstand tussen coach en professional hoor ik dat ze van elkaar houden. En het gedrag in de ene goud winnende campagne blijkt in niets te lijken op het gedrag van de andere campagne die eenzelfde kleur medaille wint.
Hoe doen zij dat dan? De eerste hoofdstukken beschrijf ik hoe het Watersportverbond zich georganiseerd heeft om de potentieel succesvolle teams maximaal de ruimte te geven en tegelijkertijd hun performance te borgen. De context waarin gepresteerd wordt heeft de Zuid Afrikaanse bondscoach kloppend gekregen.
Vervolgens gaat het over beter presteren in plaats van over beter samenwerken. Investeer niet in het middel maar in het doel. Dan blijkt dat er niet één gedrag is dat leidt tot dat doel. De onderliggende drijfveren van zeiler en coach bepalen de koers die men vaart. In topsport traint en coacht men op de werkplek en niet in een klaslokaaltje. Door 300 dagen per jaar de prestaties te evalueren gaat aan de horizon die gouden medaille gloren.
In Olympische bootjes zijn altijd alle hens (handen) aan dek. Om te winnen moet echter de geest ook continu open staan voor alle veranderingen zodat daar optimaal gebruik van gemaakt wordt. Leiders vervullen hier een belangrijke rol in.
Hein Dijksterhuis is executive coach in het bedrijfsleven. Hij traint CEO's en werkt internationaal voor diverse multinationals. Daarnaast was hij wereldkampioen zeilen in de Flying Dutchman-klasse. Om de zeilers en hun coaches financieel te ondersteunen, organiseerde hij - in aanloop naar de Olympische Spelen in Rio - een crowdfundingsactie. Hij is de auteur van Passie voor presteren.
