E-coachen in loopbaanbegeleidingsgesprekken is een nog relatief nieuw fenomeen. Als cliënt ga je niet meer langs voor een face-to-face gesprek, maar de coach begeleidt je online. In plaats van dat coaches zich al snel een mening vormen over iemand op basis van uiterlijk, gedrag of stemgeluid, zijn er nu alleen geschreven woorden die verbinding maken. En juist die schriftelijke component van e-coachen maakt het instrument zo sterk, stelt Joke van der Ven.
‘Doordat cliënten vanuit een veilige thuissituatie dingen opschrijven, lezen en herlezen, kom je op een veel dieper niveau met je cliënt. In een face-to-face gesprek gaan gesprekken vaak een hele andere kant op dan gepland. Bij e-coaching schrijven kandidaten eerst wat op, leggen het weg, denken er nog eens over na en sturen het dan pas door naar de coach. Het is een gestructureerde aanpak en veel minder vluchtig dan het gesproken woord. De coach reageert binnen 48 uur en heeft dus ook meer tijd om echt na te denken over een advies. In klassieke coachingsgesprekken is er ook altijd een duidelijke hiërarchie: de coach bepaalt. Dat begint al als de cliënt bij de coach op kantoor komt. De coach heeft in een eigen vertrouwde omgeving altijd een voorsprong. En de cliënt is vaak kwetsbaar omdat-ie in een probleemsituatie zit vanwege werk of anderszins. Bij e-coachen valt hiërarchie weg. De cliënt is in de lead, kan alles op zijn gemakt thuis doen en er is sprake van veel meer gelijkwaardigheid. Het schriftelijk reageren van coach en gecoachte op elkaar heeft een langere reflectietijd en is daardoor vaak doordachter.’
Waar veel online acties vaak vluchtig zijn, is e-coaching dat juist niet. Het beklijft beter, zegt Joke van der Ven.
‘We hebben het e-coachingsmodel van UvA-psycholoog en hoogleraar Alfred Lange doorontwikkeld voor loopbaangesprekken. Toen psychologen e-coaching voor het eerst gingen testen waren ze ronduit teleurgesteld. Cliënten waren meer tevreden over e-coaching dan over face-to-face. Dat kon vanuit hun klassieke psychologische rolopvatting helemaal niet. Je moet toch iemand zien en horen om te kunnen begeleiden?!’
De e-coaches waarmee Van der Ven binnen haar bedrijf It’s My Turn World werkt, hebben ook bepaalde klassieke coachvaardigheden moet afleren. Niet direct normatief zijn en een andere stijl van schrijven aanleren. Van der Ven: ‘In een klassieke coachingssituatie voelt een cliënt zich vaak bekeken door de coach, in een e-coachingssituatie voelen ze zich gezien. Daar ligt misschien wel het cruciale verschil.’
Passie in de titel van het boek E-coachen met PASSIE, staat overigens niet primair voor gedrevenheid. PASSIE staat voor: Positief benoemen, Analyseren, Stimuleren, Structureren, Inzicht geven en Emoties benoemen. Feedback is in aanleg bijna altijd positief. Joke van der Ven: ‘Dat wil niet zeggen dat we als coach niet confronteren, maar zeker in het begin is positieve feedback belangrijk. In ons calvinistische landje en ook binnen coachland zijn we positieve feedback geven bijna vergeten.’
Its MyTurnWorld werkt met een belevingskaart waarop de gecoachte een eigen vertrekpunt kiest. Van Wraakstad tot Nieuwe Start, van Verzonken Teleurstelling tot Stad van Verleiding en alles daartussenin. Van der Ven: ‘Dat prikkelt de fantasie, het doet een sterk beroep op ieders intuïtie.’ Volgens Van der Ven heeft de e-coach ook echt andere vaardigheden dan een traditionele coach waar je bij op bezoek gaat. ‘E-coaches stellen zich veel meer "volgend" op.’
In de gezondheidszorg zijn er spectaculaire resultaten geboekt met coaching op afstand, en de oud-zakenvrouw van 2008 en oprichtster van Briefopbestelling.nl zou niet weten waarom in andere vakgebieden e-coaching ook geen succes kan worden. ‘Maar dan moet je het niet gaan verwarren met skypen of wat e-mails heen en weer sturen. De kracht van e-coaching is juist om een tekst even weg te leggen, te laten resoneren, en pas daarna te versturen. Daarmee neem je de ruis weg die er in veel traditionele coachingsgesprekken vaak wel is. E-coaching levert een veel rijker contact op tussen klant en coach. In tegenstelling tot de vluchtigheid van online, wordt met e-coaching juist het tegenovergestelde bewerkstelligd.’
