In het belang van de volkshuisvesting

Michael de Groot onderzocht hoe de overheid met woningcorporaties samenwerkt om voldoende woonruimte te realiseren, zoals gebaseerd op de Grondwet, en hoe deze samenwerking verbeterd kan worden.

De Groot toont aan dat een helderder wettelijk kader en een beter afgestemd beleid essentieel zijn om de samenwerking te versterken, zodat woningcorporaties effectiever kunnen inspelen op de urgente vraag naar betaalbare woningen.

Woningcorporaties, die bijna een derde van alle Nederlandse woningen beheren, spelen een cruciale rol in het bieden van betaalbare huisvesting. De overheid verwacht van hen dat zij niet alleen voor sociale huurders zorgen, maar ook voor de middenhuur. ‘Met de aangescherpte Woningwet in 2015 werd de regelgeving en het toezicht fors verzwaard, wat het voor corporaties moeilijker maakte om snel investeringsbeslissingen te nemen’ zegt De Groot. ‘Dat belemmert de uitbreiding van de sociale en betaalbare woningvoorraad, terwijl de nood hoog is met de lange wachtlijsten voor sociale huur en middenhuur.’

De Groot heeft zeventien concrete aanbevelingen om het Nederlandse volkshuisvestingssysteem te verbeteren. Kort gezegd pleit hij voor een overzichtelijk stelsel waarin de kerntaak van woningcorporaties – het huisvesten van minder draagkrachtige en kwetsbare doelgroepen – centraal staat. ‘Een helderder stelsel zou de overheid meer slagkracht geven om duidelijk te sturen op de taken van woningcorporaties, terwijl corporaties sneller en met meer zekerheid investeringsbeslissingen kunnen nemen,’ aldus De Groot. ‘Dit helpt niet alleen de woningbouwplannen te versnellen, maar kan ook de samenwerking tussen woningcorporaties en projectontwikkelaars verbeteren. Als zij wederzijdse afspraken maken en woningcorporaties beter en eerder bij beleid betrekken, kunnen zij investeringen efficiënter inzetten. Dit is cruciaal in het licht van de Wet betaalbare huur, waarbij private beleggers minder investeren in middenhuur en de rol van woningcorporaties in dit segment toeneemt.’

De Groot benadrukt dat de samenwerking tussen de overheid en woningcorporaties toekomstbestendig moet zijn om effectief te blijven bijdragen aan de woningopgave in Nederland. ‘Door te zorgen voor een eenduidige juridische basis en duidelijke beleidslijnen kunnen woningcorporaties beter hun rol vervullen, zodat er meer en sneller betaalbare woningen beschikbaar komen,’ stelt De Groot.
De Groot bestudeerde de huidige situatie en vergeleek het Nederlandse stelsel met relevante wetgeving uit de EU en het omgevingsrecht. Met zijn promotieonderzoek draagt hij bij aan het maatschappelijke debat over de toekomst van de volkshuisvesting in Nederland en de essentiële rol van woningcorporaties in het aanpakken van de woningcrisis.