Dirck van Hoogstraten

De kunstenaar die ‘den hamer voor ’t penceel’ verwisselde.

De als zilversmid opgeleide schilder Dirck van Hoogstraten (1596-1640) heeft altijd in de schaduw gestaan van zijn beroemde zoon Samuel. Die was leerling van Rembrandt en schreef een belangrijk traktaat over de schilderkunst. Dit boek brengt Dirck voor het eerst voor het voetlicht.

Dankzij de biografie van Dirck, geschreven door Arnold Houbraken in de achttiende eeuw, weten we een en ander over zijn leven. Pas in de negentiende eeuw kwam een schilderij van hem onder de aandacht van kunsthistorici. Zijn oeuvre bestaat nu uit negen schilderijen, negen etsen en drie tekeningen, plus enkele stukken waarover onduidelijkheid bestaat. Van zijn werk als zilversmid is niets bewaard gebleven of het moeten een of twee getekende ontwerpen zijn. Het blijkt dat hij zich liet inspireren door verschillende historieschilders, vooral door Rembrandt vanaf het begin van de jaren 1630, nadat Dirck zich als schilder in Den Haag gevestigd had. Het boek beschrijft Dircks leven aan de hand van alle beschikbare (en getranscribeerde) bronnen en biedt een beredeneerde catalogus van zijn oeuvre. Ook komt de relatie met zoon Samuel uitvoerig aan bod. Bijzonder is dat twee werken van Dirck bijna vier eeuwen lang in de familie Van Hoogstraten vererfd zijn. Directe aanleiding voor het boek is de tentoonstelling over Samuel van Hoogstraten in Museum Rembrandthuis