Een ruimer novum-criterium bij herzieningen in het strafrecht
Een kwalitatief onderzoek naar het draagvlak en de effectiviteit van een breder novum
Samenvatting
Met de Wet 11 juli van 2018 houdende diverse bepalingen in strafzaken is in België de herzieningsprocedure uitgebreid. De noodzaak rees voor een meer eigentijdse visie met eerbiediging van wetenschappelijke ontwikkelingen die voorzien in een snellere ontdekking van eventuele feitelijke vergissingen bij de rechterlijke oordeelsvorming. Voornamelijk de rechtsgrond van een ‘nieuw feit’ (novum) werd grondig uitgebreid. Deze uitbreidingen in de herzieningswet trachten de onevenwichtigheid in de finaliteitsbalans (rechtszekerheid versus rechtvaardigheid) bij te sturen.
De Belgische wetgever haalde daarvoor inspiratie uit buitenlandse herzieningsontwikkelingen, hoofdzakelijk bij haar noorderburen. Nederland kent een verruimd novumbegrip, met ruime herzieningsjurisprudentie tot gevolg. Bovendien laat het herzieningslandschap Nederlandse academici en burgers niet ongeroerd en heerst een open debat omtrent de effectiviteit van het huidige novum.
De vraag rijst of de huidige wetswijzigingen, geïnspireerd op de Nederlandse herzieningswet, de finaliteitsbalans kunnen rechttrekken en of zij een afdoend antwoord kunnen bieden op de Belgische gerechtelijke dwalingen. Bovendien dringt de vraag zich op of Nederland wel als inspiratiebron geschikt is.
In dit boek onderzoekt criminologe Hermien Bulckaen of de huidige nieuwe herzieningsprocedure in een effectief en wenselijk novum resulteert in vergelijking met Nederland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Naast een rechtsvergelijkende studie met deze jurisdicties, wordt middels interviews met prominente herzieningsactoren en observatie in het werkveld, nagegaan of een ruimer novum wenselijk is en draagvlak kent onder prominente Belgische en Nederlandse herzieningsactoren.
Trefwoorden
strafrecht wetgeving gerechtelijke dwalingen herziening novum nederland rechtsvergelijking belgië criminologie strafprocesrecht rechtvaardigheid rechtszekerheid juridische procedure rechtspraak rechtshervorming rechtssysteem rechtsmiddelen onderzoek cassatie rechtsstaat internationale rechtsvergelijking gezag van gewijsde frankrijk europees recht verenigd koninkrijk verenigde staten
Trefwoorden
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1 Inleiding 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Gerechtelijke dwalingen 3
1.3 Herziening als herstel van gerechtelijke dwalingen 5
1.4 De balans tussen rechtszekerheid en rechtvaardigheid 6
2 Methodologie 11
2.1 Rechtsvergelijkende studie 11
2.1.1 Nederland 13
2.1.2 Frankrijk 13
2.1.3 Het Verenigd Koninkrijk 14
2.1.4 De Verenigde Staten 14
2.2 Kwalitatieve studie 15
2.2.1 Semigestructureerde diepte-interviews 15
2.2.2 Het verloop 17
2.3 Participerende observatie 18
3 Juridisch kader: de herzieningsregeling en accessoir novum 21
3.1 Het novum in België 21
3.1.1 Voorwaarden tot herziening 21
3.1.2 De geschiedenis van het novum 25
3.1.3 Het huidig novum en haar constitutionele bestanddelen 27
3.1.4 Raakvlak tweede en derde herzieningsgrond 35
3.2 Het novum in Nederland 36
3.2.1 Voorwaarden tot herziening 36
3.2.2 De geschiedenis van het novum 41
3.2.3 Het huidig novum en haar constitutionele bestanddelen 42
3.2.4 De trend naar een potentieel onveilige veroordeling 51
3.3 Inspiratie uit het buitenland 53
3.3.1 Frankrijk 53
3.3.2 Het Verenigd Koninkrijk 55
3.3.3 De Verenigde Staten 59
4 Effectiviteit en wenselijkheid van een ruimer novum-criterium 65
4.1 Prevalentie 65
4.2 Verruimingsmogelijkheden 67
4.2.1 Het novum in de wet 69
4.2.2 Het novum in de praktijk 85
4.2.3 Het novum in de maatschappij 91
5 Aanbevelingen 95
6 Slotbeschouwing 101
Geraadpleegde wetgeving en parlementaire stukken 103
Geraadpleegde rechtspraak 105
Geraadpleegde rechtsleer 109
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
-
Jan de Boer€ 27,50 -
André van Berkel€ 44,75
-
R.C. Stam€ 52,00
-
E.R. Muller€ 54,50
-
Tromp€ 117,81
-
F.J.H. Hovens€ 44,00
