Corruptie en corruptiebestrijding in Suriname
Samenvatting
Corruptie is heden ten dage (inter)nationaal één van de grootste bedreigingen van de rechtsorde. Men kan geen krant openslaan of er wordt melding gemaakt van een corruptieschandaal in de particuliere en/of de overheidssector. Hoewel corruptie van alle tijden is, is pas na 1945 de aandacht van de wereldgemeenschap op dit verschijnsel gericht en pogingen ter bestrijding worden pas sinds de jaren 60 ondernomen.
Hoe diep de corruptie ook in Nederland was doorgedrongen kwam in 1970 aan het licht toen een breed samengesteld opsporingsapparaat op 13 november 1970 invallen deed op 30 adressen, op basis van het vermoeden dat er sprake was van een omvangrijk netwerk van corruptieve praktijken met betrekking tot ‘vastgoed’.
Respectabele instituties, zoals banken en leden van dito beroepsgroepen (advocaten, notarissen, makelaars) bleken schakels te zijn in de keten waarbinnen door corruptie verkregen gelden, ‘zwart geld’, binnen de legale sector werd ‘witgewassen’.
Als de gemeente Amsterdam twee decennia later (in 2019) vanwege ‘zorgelijke signalen’ en een ‘dreigende ontwrichting van het openbare leven’ een onderzoek laat instellen, blijkt niet alleen dat de corruptie, ondanks de maatregelen tegen het witwassen (o.a. invoering van de Wet tegen witwassen en financiering van terrorisme, de WWFT) nog welig tiert, maar ook dat, soms gewelddadige, druggerelateerde criminaliteit een essentieel onderdeel daarvan is gaan uitmaken.
De auteur heeft na onderzoek kunnen vaststellen hoe deze, de rechtsstaat ontwrichtende situatie, in Nederland heeft kunnen ontstaan. Door de stopzetting van de ontwikkelingshulp in Suriname na de standrechtelijke executie van 15 prominente Surinamers door de militaire junta in Suriname kwam het land in de greep van de Colombiaanse cocaïnemaffia. Zij bood aan de wegvallende Nederlandse ontwikkelingshulp te compenseren, op voorwaarde dat Suriname als drugsdoorvoerland naar Nederland zou fungeren.
De auteur heeft verder in dit onderzoek, waarop hij op 29 november 2022 aan de Open Universiteit (OU) promoveerde, ook de historische wortels van corruptie in Suriname onderzocht. Hij kwam daarbij tot de vaststelling dat dit fenomeen, waaraan geen enkele sector van de Surinaamse samenleving zich heeft weten te onttrekken, niet – zoals de gevolgen van het slavernijverleden – een gevolg is van de Nederlandse koloniale periode, maar van eigen Surinaamse bodem is.
André Haakmat (Paramaribo, 1939) vertrok na zijn middelbare opleiding, naar Nederland en studeerde er Rechten, Economie en Opvoedingswetenschap. Na de staatsgreep op 25 februrari 1980 vertrok hij naar Suriname en werd in de Regering-Chin A Sen II vicepremier en minister van buitenlandse zaken, leger en politie. In Nederland werkte hij in de (rijks)kinderbescherming, als leraar economie, inspecteur van het onderwijs en laatstelijk als strafrechtadvocaat.
Trefwoorden
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1. Ter inleiding 5
1.1 Bestuderen van corruptie, een eerste methodologisch probleem 6
1.2 Persstemmen, etc 7
1.3 Suriname, Nederland: verstandhouding en onderscheid 11
1.4 Onderzoeksvragen 12
1.5 Methoden van onderzoek 13
1.6 Enkele conceptuele verduidelijkingen 14
1.7 Corruptie – algemeen 16
1.8 Corruptie en Mensenrechten 21
1.9 Suriname, een corrupte maatschappij? 23
1.10 De bestrijding van corruptie 26
2. Suriname, staatkundige analyse in hoofdlijnen
2.1 Inleiding 29
2.2 De periode 1667-1863/1873: wingewest, eigendomstwisten en slavernij 29
2.3 De periode 1873-1942 De kolonisatie van de kolonie 32
2.4 De periode 1943-1975 Op weg naar staatkundige onafhankelijkheid 35
2.5 Kolonialisme, persoonlijkheidsvorming en corruptie 38
3. Op zoek naar de wortels van corruptie in Suriname
3.1 Inleiding 41
3.2 Het plantagesysteem 42
3.3 Het verschijnsel tjoekoe 45
3.4 Cornelis van Aersen van Sommelsdijck, de eerste corruptiebestrijder in Suriname 47
3.5 De moreel-zedelijke kwaliteit van de plantocratie 51
3.6 De kolonisatie periode 1874-1954 55
3.7 Van kolonie tot Koninkrijksdeel 1940-1954 56
3.8 Politieke partijvorming 58
3.9 De periode 1954-1975: nieuwe vormen van corruptie. Suriname, Neo-kolonie in rijksverband? 59
3.10 Corruptiein Suriname: homegrown of geïmporteerd? 65
3.11 Van overvloed naar schaarste. Het ontstaan van de ‘landhonger’ 66
3.12 Corruptie, moreel-zedelijk en opleiding van de eerste bestuurders in Suriname 69
4. Een beknopte politiek-staatkundige analyse van de periode 1980-2020. Van machtsgreep tot herstel van de (geschonden) rechtsorde
4.1 Inleiding 71
4.2 De Vier Vernieuwingen 73
4.3 De geschonden rechtsorde hersteld (?) 74
4.4 Gebrek aan voortvarendheid 76
4.5 Het einde van Swietie Sranang (Paradijselijk Suriname) 78
4.6 Nederlands reactie op de standrechtelijke executie 80
4.7 De weg terug voor de militairen. Corruptie steekt de kop weer op! 81
4.8 Afrekening met het militair verleden (?) 82
4.9 Een harde les geleerd 84
5. Op weg naar berechting van corruptie in Suriname
5.1 Inleiding 87
5.2 Nederlandse speciale berechting na WO-11:1945-1954 88
5.3 De Surinaamse aanpak van corruptiebestrijding 90
5.4 Het vervolgings- en berechtingsapparaat 93
5.5 Doel van de speciale berechting 94
5.6 Kritiek op het Decreet-Bestrijding Corruptie (Decreet B9) 96
5.7 Vooranalyse: principiële verweren 98
5.8 Drie zaken met principiële verweren 101
5.9 Verdere analyse van de corruptie processen 108
5.10 Finaal oordeel Bijzonder Gerechtshof (Anticorruptiehof) 123
5.11 Evaluatie van de gevoerde processen 126
5.12 De corruptie kreeg een gezicht 126
5.13 De corruptie was van hoog tot laag en van laag tot hoog 127
5.14 Corruptie in Suriname primair corruptie binnen de publieke sector 128
5.15 De ‘politieke makelaar’ als ‘facilitator’ van corruptie 128
5.16 Corruptie in Suriname is voornamelijk corruptie met betrekking tot de grond(uitgifte) 129
5.17 In Suriname is zelfverrijking een belangrijke drijfveer bij corruptief gedrag 131
5.18 Het partijpolitiek systeem blijkt de grootste corruptogene factor te zijn. 132
5.19 Corruptiebestrijding is specialistisch werk (gebleken) 135
5.20 Slotvraag: was een speciaal berechtingscollege nodig? 135
6. Naar een model voor effectieve bestrijding van corruptie
6.1 Inleiding 137
6.2 De noodzaak een andere weg in te slaan bij de bestrijding van corruptie in Suriname 137
6.3 Bouwstenen voor een nieuwe anticorruptie strategie 139
6.4 Uitgangspunten 142
6.5 Een algemeen model voor corruptie bestrijding 144
7. De corruptogene factoren: historische ontwikkeling en aanpak
7.1 Inleiding 149
A: Grond – en gronduitgifte, ontstaan van corruptie met betrekking tot de grond
7.2 Van absentenisme tot abandonisme 150
7.3 Plantagelandbouw versus. kleine en grote landbouw 151
7.4 Over de grond: vanaf de staatsgreep tot aan de corruptiebestrijding 153
7.5 Op zoek naar een ideologische basis voor de staatsgreep 154
7.6 De uitgangspunten van de Surinaamse Landhervorming 157
7.7 De verlaten plantages en de onverdeelde boedels 158
7.8 De landhervormingsdecreten (L-decreten) en de aftermath 159
7.9 Effectieve bestrijding van corruptie met .betrekking tot de grond 161
B: Het partij politiek systeem als corruptogene factor
7.10 Inleiding 163
7.11 De Surinaamse maatschappij na 1945 163
7.12 Politieke partijvorming op etnische grondslag 165
7.13 Etnisch politiek bestel 166
7.14 Hoe het etnische basis gebaseerd politiek bestel corruptogeen werd 168
7.15 Naderend van het etnisch partijpolitiek bestel? 169
C: De politieke makelaar en het overheidsapparaat als corruptogene factor
7.16 Inleiding 171
7.17 De politieke makelaar 171
7.18 Het overheidsapparaat 174
7.19 Effectieve bestrijding van de groei van het ambtenarenkorps en de bestrijding van ambtelijke corruptie 177
7.20 De Rechterlijke Macht 179
8. Bondgenoten bij de bestrijding van corruptie in Suriname: de corruptiebestendige sectoren, de Pers en het Vakbondswezen
8.1 Inleiding 183
8.2 De pers 184
8.3 De pers onmisbaar bij corruptiebestrijding 189
8.4 De vakbeweging 191
8.5 Afronding 197
9. De internationale bestrijding van corruptie en de Anticorruptiewet 2017
9.1 Beknopte inleiding 199
9.2 De internationale bestrijding van corruptie 204
9.3 Het OAS-Verdrag tegen Corruptie (1996) 211
9.4 United Nations Convention Against Corruption (UNCAC, 2003) 219
9.5 De Surinaamse Anticorruptiewet 2017(AC 2017) 229
9.6 Toetsing van de Anticorruptiewet 2017 aan het OAS- Verdrag en VN-Verdrag tegen Corruptie 233
9.7 Bilaterale corruptiebestrijding Nederland/Suriname 237
10 Conclusies en afsluitende overwegingen
10.1 1Inleiding 255
10.2 1Beantwoording van de onderzoeksvragen 258
10.3 1Afsluitende beschouwing 267
Summary 271
Biografie 275
Literatuurlijst 277
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
-
Jan de Boer€ 27,50 -
André van Berkel€ 44,75
-
R.C. Stam€ 52,00
-
E.R. Muller€ 54,50
-
Tromp€ 117,81
-
F.J.H. Hovens€ 44,00
