De wentelende eeuw

Lange tijd werd de Nederlandse negentiende eeuw simpelweg afgedaan als ‘de vorige eeuw’. Geen eeuw om trots op te zijn of naar om te kijken. Maar sinds de vaak verguisde Bataafs-Franse tijd deel ging uitmaken van een ‘lange’ negentiende eeuw (1795-1914) kreeg die steeds meer een eigen gezicht. De negentiende eeuw wordt hier belicht vanuit politiek-cultureel perspectief, gebruikmakend van wat tijdgenoten vonden. Het gaat dan om grote woorden die destijds in de mond werden genomen als ‘vooruitgang’, ‘democratie’, ‘eigenheid’ en ‘anders-zijn’. Na de Bataafs-Franse tijd en het Verenigd Koninkrijk van Nederland en België komen de revolutiejaren 1830 en 1848 ter sprake. De globalisering van de tweede eeuwhelft roept de vraag op wat het bezit van een immens koloniaal rijk betekende voor Nederland in Europa. De emancipatiegolven van vrouwen, arbeiders en katholieken gaven de laatste decennia kleur.

De wentelende eeuw vertelt met superieure kennis het verhaal van deze veelbewogen en veelkantige eeuw, die met het fin de siècle hier juist dynamisch en optimistisch eindigde.

Niek van Sas was hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij houdt zich vooral bezig met de politiek en cultuur van Nederland en West-Europa van de achttiende tot de twintigste eeuw. Zijn werk werd bekroond met de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor de Geesteswetenschappen.

‘Van Sas is op en top historicus. Hij is professioneel, schrijft met gezag en zal niet snel te betrappen zijn op geklets over iets waarover hij niet veel weet. Altijd wil hij ook iets betogen. Hij is zich ook zeer bewust van de tradities in het vak.’

NRC